Lawrence Stenhouse i jego modelowy program nauczania

W dzisiejszym artykule zajmiemy się koncepcją programu nauczania i przyjrzymy się dogłębnie modelowi opracowywania programu nauczania autorstwa Lawrence'a Stenhouse'a.

Napisane i zweryfikowane przez pedagog María Matilde.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Model Lawrence Stenhouse’a traktuje program nauczania jako potężny element transformacyjny edukacji. W tym modelu rola nauczycieli i profesorów jest nadrzędna. Pedagodzy stają się badaczami własnego doświadczenia w nauczaniu.

Lawrence Stenhouse urodził się w Manchesterze w 1926 roku. Swoją karierę poświęcił nauczaniu na różnych poziomach oraz studiowaniu i badaniu programów nauczania w latach siedemdziesiątych.

Co to jest program nauczania?

Aby lepiej zrozumieć model programu nauczania (curriculum), który proponuje Lawrence Stenhouse, powinniśmy najpierw zdefiniować termin program nauczania.

Termin curriculum ma kilka znaczeń lub definicji. Pierwsza dotyczy życiorysu. Jest to konglomerat wiedzy oraz doświadczenia akademickiego i zawodowego, które posiada dana osoba.

Druga definicja programu nauczania odnosi się do planu lub programu studiów, którymi kieruje się instytucja edukacyjna. Dotyczy to zarówno szkół jak i uniwersytetów. Słowo curriculum po łacinie oznacza karierę.

Dlatego program nauczania ma na celu zapewnienie struktury i podstaw dla treści kursu, technik i metod stosowanych podczas nauki.

Program nauczania według model Lawrence Stenhouse’a

Według Stenhouse’a program nauczania nie jest prostą listą treści czy jedynie zarysem metod i celów. Dla tego brytyjskiego myśliciela edukacyjnego program nauczania to cały projekt edukacyjny.

To połączenie koncepcji ideologicznych, socjo-antropologicznych, pedagogicznych, epistemologicznych i psychologicznych. Wszystkie te czynniki określają cele, jakie powinno osiągnąć nauczanie.

Stenhouse twierdzi, że program nauczania odzwierciedla intencje, jakie ma dane społeczeństwo w odniesieniu do typu jednostki, którą zawiera. Program nauczania zawiera wizję wiedzy, rolę pedagoga oraz koncepcję procesu edukacji.

W tym sensie Stenhouse sugeruje, że rola nauczycieli i profesorów ma fundamentalne znaczenie w opracowywaniu i wdrażaniu programu nauczania. Nauczyciele powinni wiedzieć, jakie zmiany starają się wprowadzić w swoich uczniach. Co więcej, to do nich należy decyzja, jak nauczać, aby wprowadzić te zmiany.

Dlatego ciągłe studiowanie i dociekanie w praktyce nauczania ma fundamentalne znaczenie. Teoria i praktyka są ze sobą ściśle powiązane.

Najpotężniejsze idee modelu programu nauczania Stenhouse’a

Poniżej podsumujemy niektóre z najbardziej pouczających pomysłów związanych z modelem Lawrence Stenhouse:

• Udział pedagogów w opracowywaniu programu nauczania ma fundamentalne znaczenie przy podejmowaniu decyzji, czego i jak uczyć. Dlatego ten model jest elastyczny, otwarty, kreatywny i innowacyjny.
• Wychowawcy powinni badać i zastanawiać się nad własnymi działaniami. Ponadto powinni robić to zgodnie z potrzebami swoich uczniów. W ten sposób zwiększają zrozumienie własnych praktyk, aby je zmieniać, modyfikować i doskonalić.
• Szkoły powinny kwestionować dyrektywy narzucone z zewnątrz i ten model programu nauczania idzie w tym kierunku. Rozwój zawodowy i doskonalenie edukatorów-badaczy pozwoli im być bardziej krytycznymi. Nauczyciele muszą zadać sobie pytanie, jakiego typu uczniów tworzą i do w jakim społeczeństwie będą oni funkcjonować w przyszłości.

• Stenhouse proponuje model programu nauczania oparty na procesie obejmującym trzy elementy. Jeśli chodzi o charakter własnej wiedzy i metodologii, model uwzględnia je w procesie uczenia się oraz spójne ukierunkowanie procesu nauczania z dwoma poprzednimi punktami.
• W kontekście modelu Stenhouse proces oceny wygląda także inaczej. Ponieważ proces nauczania jest rozumiany jako badanie edukacyjne, nauczyciele oceniają raczej dynamikę niż wyniki.

Uwagi końcowe

W swoim modelu programu nauczania Lawrence Stenhouse twierdzi, że dochodzenie i działanie są drogą do emancypacji i autonomii nauczycieli. Ta autonomia istnieje oczywiście w takim samym stopniu, w jakim wychowawcy odrzucają narzucanie i autorytaryzm, które narzucają szkoły i społeczeństwo.