Nadwrażliwość na gluten bez celiakii

Czy wiesz, że nadwrażliwość na gluten bez chorowania na celiakię dotyczy przeciętnie jednej na siedem osób z celiakią? Dowiedz się wszystkiego, co musisz wiedzieć o tym schorzeniu.

Napisane i zweryfikowane przez dietetyczka Silvia Zaragoza.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Osoby, które cechuje nadwrażliwość na gluten bez celiakii (czyli ci wszyscy, którym to białko szkodzi ale niemający tej choroby) cierpią na reakcję układu odpornościowego po spożyciu glutenu.

Różni się to od celiakii tym, że nie występują wtedy uszkodzenia kosmków jelitowych i nie ma innych typowych objawów tej choroby. Jednak oba schorzenia powodują zbliżone objawy ze strony układu pokarmowego, które dotyczą głównie kobiet.

Ponadto nadwrażliwość na gluten to choroba diagnozowana przez wykluczenie, ponieważ markery we krwi są ujemne, a zaangażowane w nią geny nieznane. To, co zwykle musisz zrobić najpierw, to usunąć ze swojej diety wszystkie zboża zawierające gluten na okres od 4 do 6 tygodni.

Po tym czasie lekarze wprowadzą to białko ponownie do Twojej diety, aby ocenić, czy nastąpiło pogorszenie objawów. Przeprowadzą tę procedurę po kompleksowych testach mających na celu wykluczyć celiakię i alergię na pszenicę.

A gdyby gluten nie był jedyną przyczyną…

Badania sugerują, że prawdopodobnie w wywoływanie tego schorzenia zaangażowane są również inhibitory enzymu amylazy tripsynzyny i fruktany. Znajdują się one w pszenicy i niektórych warzywach. Dlatego też utrudniają trawienie, powodując osłabienie bariery jelitowej i fermentację przez drobnoustroje, co wywołuje różne objawy, jak zobaczymy poniżej.

Jakie objawy ma nadwrażliwość na gluten bez celiakii?

Na ogół nadwrażliwość na gluten wpływa negatywnie na układ pokarmowy, wywołując nudności, wymioty, gazy, ból i obrzęk brzucha, refluks, biegunkę lub zaparcia. Mogą również wystąpić inne objawy jak na przykład:

• Utrata masy ciała.
• Słaba przyswajalność składników odżywczych prowadząca do pojawienia się anemii i stolowicy tłuszczowej (obecność tłuszczu w kale).
• Zmęczenie.
• Bóle głowy.
• Wypryski skórne i swędzenie.
• Bóle stawów.
• Wahania cyklu menstruacyjnego i nastrojów.
• Problemy ze wzrostem.

Chociaż nadwrażliwość na gluten występuje tylko wtedy, gdy dana osoba spożywa to białko, stan zapalny jest szeroko rozpowszechniony w organizmie. Dzieje się tak, ponieważ wydzielane są wtedy wszelkiego rodzaju substancje, które stymulują uwalnianie histaminy z tkanek.

Leczenie dietetyczne nadwrażliwości na gluten bez objawów celiakii

W obu przypadkach jedynym skutecznym leczeniem jest stosowanie przez całe życie diety bezglutenowej. Oznacza to unikanie wszystkich zbóż, takich jak pszenica, żyto, jęczmień, kamut, bulgur i pszenżyto.

Powinieneś nawet unikać owsa. Choć nie zawiera on glutenu, to występują w nim aweniny. Mają podobną strukturę, ale tylko 3% osób uczulonych na gluten reaguje na nie negatywnie.

Ponadto jeśli pola, na których zbiera się owies, znajdują się w pobliżu pól pszenicy lub jeśli sama fabryka używa produktów z glutenem, może wystąpić zanieczyszczenie pokarmu.

Należy pamiętać, że gluten jest białkiem, które producenci powszechnie stosują jako dodatek zagęszczający oraz nadający elastyczność i gąbczastość. Dlatego też sosy, czekolada, kiełbaski, hamburgery lub dżemy mogą go zawierać.

Wskazane jest również unikanie spożywania produktów takich jak:

• Czosnek, cebula i por – pamiętaj, że możesz użyć ich do przyprawiania i potem usunąć z potrawy.
• Szparagi i karczochy.
• Grzyby.
• Kapusta, kalafior i wszystkie warzywa kapustne (brokuły, brukselka itp.) .
• Cykoria.
• Groszek zielony i awokado.

Podsumowując, w ostatnich latach nadwrażliwość na gluten stała się dobrze rozpoznawalną chorobą. W przypadku długotrwałego dyskomfortu (co najmniej 2-3 miesiące) konieczna będzie wizyta u gastroenterologa, aby wykluczyć celiakię i alergie pokarmowe.

W ten sposób możesz zacząć usuwać z diety pokarmy, które je powodują i dzięki temu poczuć się znacznie lepiej.