Konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu u nastolatków

Sen jest podstawową częścią rozwoju człowieka w okresie dojrzewania. W naszym dzisiejszym artykule wyjaśnimy Ci nieco bliżej konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu na tym właśnie etapie życia.
Konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu u nastolatków
Ana Couñago

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Ana Couñago.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Spanie to czynność, którą wykonujemy automatycznie każdego dnia. Jest to bardzo ważny czynnik w udanej regeneracji umysłu i ciała. Sen jest fundamentalny dla każdej osoby, ale jest on szczególnie ważny dla tych, którzy są w trakcie wczesnych lat rozwoju i dorastania. Dlatego też właśnie przygotowaliśmy ten konkretny artykuł, aby omówić ten istotny temat. Są nim konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu u nastolatków.

Na tym etapie dzieci i nastolatkowie przechodzą różnorodne zmiany fizyczne, psychiczne, emocjonalne i społeczne. Zmiany te mogą również wpłynąć na jakość ich snu. A przecież sen jest podstawową częścią rozwoju człowieka w okresie dojrzewania. W naszym dzisiejszym artykule wyjaśnimy Ci nieco bliżej konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu na tym właśnie etapie życia. Zapraszamy zatem do lektury!

Dlaczego nastolatkowie mają problemy ze snem i jakie są konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu w ich przypadku?

Kiedy śpimy, w ciągu nocy przechodzimy przez 2 naprzemienne cykle snu:

  • Faza NREM (ang. Non-Rapid Eye Movement): występuje w jej trakcie raczej wolny ruch gałki ocznej. Sen tego typu składa się z 4 podfaz, które przechodzą kolejno od przejścia ze stanu czujności do snu wolnofalowego.
  • Faza REM (ang. Rapid Eye Movement): faza ta jest znana również jako sen paradoksalny, można ją rozpoznać po szybkich ruchach gałek ocznych.

Z obu tych faz głęboki sen o spowolnionych falach jest tą najważniejszą. Podstawową funkcją tej fazy snu jest zmniejszenie metabolizmu mózgowego i umożliwienie mózgowi odpoczynku. Ponadto eksperci uważają, że sen w fazie REM wiąże się z rozwojem mózgu i uczeniem się.

Te fazy mogą łatwo ulec zmianie, jeśli chodzi o nastolatków. Przyczyny tego stanu rzeczy mają związek przede wszystkim ze nawykami dotyczącymi snu i wymaganiami społecznymi, których doświadczają dziś młodzi uczniowie i także studenci.

Nawyki mające negatywny wpływ na sen

Prawidłowe nawyki dotyczące snu obejmują szereg niezbędnych praktyk. Pozwalają one nastolatkom utrzymać normalny stan organizmu podczas nocnego snu i podczas stanu czujności w ciągu dnia.
Kiedy nastolatki mają problemy ze snem, to zazwyczaj w grę wchodzą następujące przyczyny:

Zabawa telefonem przed snem
  • Niezdrowe nawyki żywieniowe, szczególnie wieczorem i w nocy.
  • Wykonywanie intensywnych ćwiczeń fizycznych tuż przed pójściem spać.
  • Spożywanie niektórych substancji, takich jak kawa, napoje energetyczne, napoje bezalkoholowe zawierające kofeinę, tytoń, alkohol lub narkotyki.
  • Oglądanie seriali lub filmów do późnych godzin nocnych.
  • Używanie telefonu komórkowego tuż przed pójściem spać.
  • Granie w gry wideo po nocach.

„Dorastanie to zarówno wspaniałe, jak i naprawdę przerażające przejście od dzieciństwa do dorosłości. W interesie cywilizowanego społeczeństwa jest, aby z tej transformacji wyłonił się dojrzały, odpowiedzialny i dobrze wykształcony młody dorosły. Wraz z dojrzewaniem psychicznym i fizycznym zasada ochrony zdrowia powinna zostać wprowadzona w okresie dojrzewania jako stała filozofia życia.

Praktyka zdrowego odżywiania się zapewni najlepszy możliwy wynik w spowolnieniu procesu starzenia się. Ćwiczenia i sprawność fizyczna również będą sprzyjać utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i jakości życia. Zdrowy i odpowiedni sen sprzyja długowieczności, a zwłaszcza optymalnemu wykorzystaniu godzin czuwania.

Nie jesteśmy zdrowi, jeśli nasz sen nie jest zdrowy. Niestety konieczność przestrzegania tego trzeciego elementu, kluczowego dla utrzymania naszego zdrowia w dobrym stanie jest zbyt często lekceważona. ”
– William Charles Dement –

Wymagania społeczne a konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu u nastolatków

Jeśli się nad tym zastanowić, nasze współczesne społeczeństwo ma wysokie wymagania. Jest więc całkiem możliwe, że wymagania związane z edukacją i normami społecznymi mogą wpływać negatywnie na sen nastolatka wywołując liczne związane z tym konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu.
Wielu z nich uczestniczy w różnych zajęciach pozalekcyjnych lub spędza popołudnia z przyjaciółmi. To powstrzymuje ich od wypełniania obowiązków szkolnych w ciągu dnia.

W rzeczywistości wielu młodych uczniów i studentów nie śpi w nocy, odrabiając lekcje lub przygotowując się do testów. Ale paradoksalnie brak wystarczającej ilości snu przekłada się zawsze na słabe wyniki w nauce.

Dzieje się tak dlatego, że nastolatki potrzebują optymalnej ilości snu o wysokiej jakości, aby odpowiednio uzyskiwać i przetwarzać informacje. Ma to kluczowe znaczenie dla ułatwienia procesu uczenia się.

Konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu u nastolatków

W ciągu roku szkolnego nastolatki muszą dzień po dniu spędzać długie godziny w szkole. Jeśli nie śpią dobrze poprzedniej nocy, będzie to bez wątpienia miało negatywny wpływ na ich dzień w szkole.

Granie w gry

Szkodliwe konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu u nastolatków mogą obejmować na przykład:

  • Trudności ze skoncentrowaniem uwagi na materiał wykładany przez nauczycieli.
  • Problemy z koncentracją na zadaniach domowych.
  • Zmęczenie i znużenie w ciągu dnia.
  • Utrata pamięci.
  • Trudności w robieniu notatek bez rozproszenia uwagi.
  • Problemy natury społecznej.
  • Słaba wydajność w szkole lub wręcz niedawanie sobie rady.
  • Drażliwość i wahania nastroju.
  • Zmniejszenie motywacji i poziomu energii.
  • Niemożność rozwiązania zadania lub podjęcia decyzji.

Podsumowując, konsekwencje braku odpowiedniej ilości snu u nastolatków są naprawdę poważne. Utrudniają one prawidłowe funkcjonowanie ich organizmów i umysłów, powodując zaburzenia funkcji poznawczych i motorycznych.

Wpływają również na ich nastrój i ogólnie na życie codzienne. Dlatego też tak ważne jest, aby spróbować rozwiązać problemy z brakiem snu w okresie dojrzewania. W przeciwnym razie mogą się one pogorszyć znacząco już w wieku dorosłym.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Andreu, M. M. y Arboledas, G. P. (2013). Trastornos del sueño durante la adolescencia. Revista de3, 29-66.
  • Carlson, N.R. (2006). Fisiología de la conducta. Madrid: Pearson Educación.
  • Sierra, J.C., Jiménez-Navarro, C. y Martín-Ortiz, J.D. (2002). Calidad del sueño en estudiantes universitarios: importancia de la higiene del sueño. Salud Mental25(6), 35-43.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.