Czy uczenie się przez osmozę jest możliwe?

Uczenie się przez osmozę jest nie tylko możliwe, ale jest to także jeden z najskuteczniejszych sposobów zdobywania wiedzy przez dzieci. Dzisiaj powiemy Ci jak i dlaczego.
Czy uczenie się przez osmozę jest możliwe?
María Matilde

Napisane i zweryfikowane przez pedagog María Matilde.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Kiedy mówimy o procesie określanym jako uczenie się przez osmozę, mamy na myśli naukę, która odbywa się w naturalny sposób podczas dzielenia się informacjami z innymi uczniami.

Dzieci mogą się uczyć na wiele sposobów, nie tylko w klasie. Każda forma uczenia się jest ważna, jeśli odpowiada ustalonym celom edukacyjnym, poziomowi kształcenia oraz potrzebom i cechom uczących się dzieci.

Istnieją jednak pewne formy uczenia się, które są mniej znane, ale to jednak nie czyni ich mniej skutecznymi lub niezbędnymi. Tak jest w przypadku procesu określanego jako uczenie się przez osmozę. Przeczytaj nasz dzisiejszy artykuł, aby dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat.

Czy uczenie się przez osmozę jest w ogóle możliwe?

Wielu z was mogło słyszeć liczne opinie na temat tego procesu, z reguły zabarwione nutką sarkazmu i wątpliwości. Ale pomimo sceptycyzmu, uczenie się przez osmozę rzeczywiście jest skuteczne u dzieci.

Dzieci w klasie

Osmoza to termin naukowy, który odnosi się do dyfuzji zachodzącej między dwiema cieczami lub gazami, które są w stanie mieszać się przez półprzepuszczalną membranę – przenosząc to na edukację, mamy tutaj po prostu wzajemny wpływ między dwoma czynnikami, które stykają się ze sobą.

Dlatego też uczenie się przez osmozę to nauka oparta na wzajemnym oddziaływaniu dwóch osób. Zatem uczenie się przez osmozę jest formą edukacji opartą na obserwacji i naśladowaniu zachowań oraz zdolności innych. Występuje naturalnie w wielu kontekstach – zarówno akademickich, jak i codziennych – i nie zawsze świadomie.

Uczenie się od otoczenia i od innych

Jeśli uczenie się przez osmozę opiera się na kontakcie z innymi, to naturalnie jest to codzienna nauka oparta na praktyce i doświadczeniu. Oznacza to uczenie się od otoczenia i sposobu, w jaki ludzie się w nim zachowują…

To także otoczenie, z którego uczymy się wszelkiego rodzaju „kodów społecznych” i przekonań, zachowań oraz wiedzy, a także sposobów komunikowania się ze sobą.

Tak więc, w zależności od cech środowiska, uczymy się tego czy innego, a niektóre środowiska są bardziej stymulujące niż inne. W ten sam sposób są ludzie, którzy są ciekawsi i inni, którzy są bardziej wrogo nastawieni.

Są nawet konteksty, w których czujemy, że po prostu nie pasujemy do nich. Tak więc w każdym środowisku, nawet najmniej znaczącym, świadomie i nieświadomie, zawsze uczymy się czegoś nowego. Dlatego też w każdym konkretnym środowisku uczymy się umiejętności i zachowań oraz poszerzamy naszą wiedzę.

Czasami jednak oduczamy się również ważnych aspektów, głównie przekonań i postaw. Innymi słowy, w wielu różnych sytuacjach i w kontakcie z innymi osobami uczymy się zarówno dobrych, jak i złych rzeczy, które pomagają nasz ukształtować to, kim jesteśmy jako członkowie społeczności.

Główne cechy uczenia się przez osmozę

Główne cechy uczenia się przez osmozę są następujące:

  • Nauka odbywa się w bardzo zróżnicowanych okolicznościach oraz poprzez kontakt i interakcje z innymi.
  • Polega na uczeniu się na podstawie obserwacji zachowań innych ludzi. Na przykład mogą to być rodzice, sąsiedzi, wychowawcy, przyjaciele, postacie z telewizji i filmów, media społecznościowe itp.
  • Prowadzi do zastosowania naśladownictwa i powtórzeń lub odrzucenia, jako sposobu na przyswojenie nowej wiedzy. Na przykład mogą to być wartości, zachowania, gesty, kody, sposoby mówienia itp.

Ten proces odbywa się naturalnie. I choć zdarza się to również w kontekście edukacji formalnej, realizowany jest nieformalnie i nie zawsze świadomie.

Znaczenie otoczenia i dorosłości dla uczenia się przez osmozę

Tak jak każda inna forma uczenia się, uczenie się przez osmozę uzupełnia inne rodzaje edukacji. Wynika to z tego, że ten rodzaj jest blisko związany ze środowiskiem, więc sprzyjające otoczenie jest ważne w uzyskaniu znaczącego poziomu nauki.

Dzieci z laptopami

Jeśli więc odniesiemy się do edukacji dzieci i młodzieży, rola rodziców i wychowawców jest fundamentalna w tworzeniu sprzyjającego środowiska. Dorośli powinni prowadzić, towarzyszyć i ukierunkowywać swoje dzieci oraz uczniów w interpretacji i reinterpretacji środowisk, w których dorasta i rozwija się młode pokolenie.

Końcowe przemyślenia…

Powinniśmy podkreślić, że uczenie się przez osmozę to rodzaj uczenia się, który jest nieunikniony. Występuje w dowolnej sytuacji i kontekście – w każdym doświadczeniu danej osoby. Obejmuje ciągłą, codzienną naukę, która, jeśli jest zapewniona w pozytywnym i stymulującym środowisku z niezwykłymi ludźmi, może być naprawdę rozwijająca.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Díaz Vicario, A. y Gairín Sallán, J. (2014). Monográfico: Entornos escolares seguros y saludables. Algunas prácticas en centros escolares de Cataluña. Revista Iberoamericana de Educación, nº 66, pp. 189-206. Recuperado de https://rieoei.org/historico/documentos/rie66a12.pdf
  • Bower, G. H y Hilgard, E. R. (2007). Teorías del Aprendizaje. Editorial Trillas. México.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.