Dziecko zaczyna czytać: jak możesz mu pomóc?

Dziecko zaczyna czytać: jak możesz mu pomóc?
Azucena Fernández

Napisane i zweryfikowane przez nauczycielka Azucena Fernández.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Kiedy dziecko zaczyna czytać, rodzice powinni mu pomagać. To proste: musisz jedynie przestrzegać kilku podstawowych i zdroworozsądkowych zasad.

Czytanie to jedna z najważniejszych umiejętności, jakie musi posiąść dziecko. Dlatego też w dzisiejszym artykule zamieściliśmy parę porad dla rodziców, których dziecko zaczyna czytać.

Bez względu na to, jaki sposób nauki czytania wybierzesz, poniższe wskazówki są zarówno uniwersalne, jak i przydatne.

Kiedy Twoje dziecko zaczyna czytać, czytajcie razem tak często, jak to tylko możliwe

Jako rodzic powinnaś wypracować rutynę, która zakłada czytanie z dzieckiem książki rano lub wieczorem. Możesz zacząć od czytania na głos, ale pilnuj, aby dziecko uczestniczyło w procesie śledząc tekst paluszkiem.

Dzięki temu nawet jeśli Twój maluch nie umie jeszcze czytać z taką samą prędkością jak Ty, będzie czuł, że bierze czynny udział w czytaniu. Poza tym zacznie z większą łatwością rozpoznawać litery i słowa.

Mama czytająca z dzieckiem

Ciesz się czasem spędzanym wspólnie na czytaniu i dziel te momenty z dzieckiem. Pamiętaj, aby znaleźć czas na rodzinne czytanie, które wzmocni więzi wszystkich członków rodziny, gdy każdy z nich będzie czytał swoją własną książkę.

Nie zapominaj o czytaniu. Czasami wystarczy nawet pół godziny. Tylko w taki sposób uda Ci się wyrobić nawyk w dziecku. Takie działanie jest o wiele bardziej skuteczne niż jakiekolwiek zmuszanie do czytania.

To, co czytacie, musi interesować Twojego malucha

Jeśli Twoje dziecko ma swój ulubiony temat, postaraj się znaleźć książkę ze słownictwem, które jest z nim związane. To z pewnością zwiększy jego poziom motywacji. Szukaj materiałów do czytania związanych z jego zainteresowaniami i wykorzystaj je, aby pogłębić jego miłość do książek.

Gdy Twoje dziecko zaczyna czytać, pozwalaj mu wybierać jego książki

Jeśli dziecko może podejmować samodzielne decyzje, zaczyna mieć wpływ na swój proces uczenia się. Dzięki temu istnieje większe prawdopodobieństwo, że będzie w nim uczestniczyć.

Zabieranie dzieci do bibliotek i księgarni oraz zachęcanie ich do odkrywania książek to wspaniałe zajęcie dla maluchów, które dopiero zaczynają wchodzić w świat literatury.

“Daj dziecku możliwość samodzielnego wyboru książek, które będzie czytać.”

Pilnuj postępów dziecka w czytaniu

Gdy Twoje dziecko zaczyna czytać, powinnaś starać się zachęcać je do czytania coraz bardziej wymagających książek. Powinno przechodzić od czytania książek z jednym słowem na stronie do takich, w których umieszczone są dłuższe zadania. Takie stopniowe zwiększanie trudności powinno być kontynuowane do momentu, w którym Twoja pociecha będzie w stanie przeczytać całe akapity.

Jeśli nie masz pewności, czy dana książka jest dostosowana do poziomu Twojego dziecka, postaraj się policzyć ilu słów na każdej stronie nie rozumie. Możesz również zastosować odwrotny sposób i policzyć liczbę popularnych słów, które z pewnością zrozumie.

Rozmawiajcie o tym, co maluch widzi na stronie

Kolejny przydatny pomysł to wykorzystywanie książek w roli pretekstu do stymulowania rozmowy na dany temat. Po czytaniu porozmawiajcie przez chwilę o tym, co przeczytaliście, lub wróć do tej kwestii następnym razem.

“Oprócz tego możesz pomóc dziecku zwiększać zasób jego słownictwa, jeśli będziecie koncentrować się na słowach, które znajdują się w warstwie symbolicznej, ale nie zostały zapisane.”

Możesz również na przykład prowadzić specjalny notatnik, w którym będziesz zapisywać nowe słowa z opisami lub rysunkami oraz słowa, które nie zostały jawnie napisane w książce.

Takie działanie ułatwi przyswojenie nowego słownictwa, ponieważ będzie towarzyszył mu kontekst wizualny i chronologiczny.

Czytanie: unikaj porównywania dziecka z rówieśnikami

Każde dziecko uczy się czytać we własnym tempie. Czytanie do doświadczenie osobiste i indywidualne, dzięki któremu dzieci zaczynają samodzielnie rozumieć wiele kwestii. Uczą się, na czym polega narracja i stale rozwijają swoje umiejętności.

Czytające dzieci - dziecko zaczyna czytać

Właśnie dlatego porównywanie dziecka z jego rówieśnikami nie jest pomocne. Takie porównania są niepotrzebne i nieskuteczne. Każde dziecko uczy się we własnym tempie. Należy to respektować i rozumieć.

Nie wywieraj presji na maluchu

Zmuszanie dziecka do rozpoczęcia czytania zanim będzie gotowe na ten krok może wywołać negatywne reakcje i wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Nacisk zawsze jest zniechęcający.

Dziecko, które nie posiada właściwej motywacji, nie będzie w stanie czerpać przyjemności z wykonywania jakiejkolwiek czynności ani nie będzie rozwijało swoich umiejętności. Co więcej, może nie chce wykonywać jej w przyszłości.

Porozmawiaj z nauczycielami dziecka

Jeśli Twoje dziecko nie lubi czytać oraz ma problemy z odczytaniem słów, gdy je zobaczy, pamiętaj, że mogą stać za tym określone trudności w uczeniu się.

Gdy znajdziecie się w podobnej sytuacji, powinnaś przede wszystkim porozmawiać z nauczycielem dziecka. Nauczyciele mogą ocenić sytuację w sposób profesjonalny, a nawet zalecić przeprowadzenie badań u specjalisty.

Podsumowując, rodzice, których dziecko zaczyna czytać powinni przede wszystkim czytać razem z nim i sprawić, by ta czynność stała się częścią życia codziennego. Zachęcaj dziecko do samodzielnego wybierania książek, które chce czytać, i nie wywieraj na nim presji.

Przestrzeganie tych prostych zasad pomoże Ci przyłożyć się w znaczący sposób do nabycia przez malucha tej bardzo ważnej umiejętności.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • B. Bettelheim, K. Zelan,& J. Beltrán (1989). Aprender a leer. Crítica.
  • A.M.J. Herrera (2018). ¿De qué sirve leer y escribir? Transversalizar la lectura y escritura en la escuela para apostarle a la imaginación ya la creación. Análisis.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.