Bycie rodzicem nadmiernie kontrolującym: jak tego uniknąć?

Bycie rodzicem nadmiernie kontrolującym: jak tego uniknąć?
María Alejandra Castro Arbeláez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 26 grudnia, 2019

Bycie rodzicem nie jest łatwe. Czasami za bardzo staramy się kontrolować nasze dzieci, powstrzymując je od rozwijania własnej pewności siebie i zapominając, że muszą podejmować własne decyzje. Dla nas jako rodziców, zrozumiałe jest to, że zawsze chcemy wszystkiego co najlepsze dla naszych dzieci. Jednak z tego powodu, że nikt nie rodzi się z podręcznikami użytkowania pod pachą, wszyscy zdecydowanie popełniamy błędy. Jednym z nich jest na przykład bycie rodzicem nadmiernie kontrolującym.

Próbując monitorować wszystko w zasięgu ręki i upewniać się, że wszystko się dobrze układa, często jesteśmy zbyt skłonni do nieustannego nadzoru, a nie pomocni. Jest to w rzeczywistości przeszkoda dla zdrowego rozwoju naszych dzieci, co może prowadzić do wielu problemów. W tym artykule poruszymy jeden z najczęściej występujących problemów, jakim jest bycie rodzicem nadmiernie kontrolującym.

Bycie rodzicem nadmiernie kontrolującym

Rodzicielstwo jest złożonym procesem, a każde dziecko ma własną osobowość, która kształtuje się wraz z dorastaniem. Rodzice odgrywają zasadniczą rolę w tym procesie. Jeśli jednak jesteś rodzicem nadmiernie kontrolującym, rozwój Twojego dziecka nie będzie całkowicie naturalny.

Poprowadź je własną ścieżką, nie dyktuj

Ważne jest, aby rodzice zrozumieli, że nasze dzieci mają własne życie. Naszym zadaniem jest prowadzić je dobrą ścieżką, a nie rozwiązywać każdy napotkany przez nie problem. Dzieci dorastają i muszą wiedzieć, jak samodzielnie poruszać się na każdym etapie życia.

Nastolatka, która nie reaguje na mamę

Monitorując nasze dzieci za bardzo i szukając doskonałości, nie pozwalamy im rozwijać wszystkich swoich umiejętności. Bycie rodzicem nadmiernie kontrolującym, zamiast pomagającym faktycznie w dużym stopniu hamuje rozwój dzieci.

Nie bądź też przesadnie opiekuńcza, ani też surowa

Nie oznacza to, że powinniśmy robić wszystko, co mówią nasze dzieci, pozwalając im prowadzić nasze życie. Powinna istnieć równowaga. Dzieci muszą nauczyć się, że istnieją ograniczenia i powinny być w stanie odróżnić dobrą sytuację od złej.

Chodzi o to, aby mieć harmonijne relacje, w których zarówno rodzice, jak i dzieci czują się komfortowo i mogą cieszyć się byciem częścią rodziny. Nasze postawy jako rodziców powinny zawsze być pozytywne. Jednak bycie twardym też jest potrzebne, gdy jest to konieczne.

Jak dzieci zachowują się w reakcji na nadmiernie kontrolującego rodzica

Zazwyczaj szukają niebezpiecznych sytuacji, w których mogą doświadczyć przyjemności rzucania wyzwań swoim rodzicom. Są dziećmi, które mają tendencję do emocjonalnych niedoborów, żyjącymi ciągle pod dużym stresem.

Często nawet czują się smutne lub samotne, co może prowadzić do powstawania obaw mogących stać się później poważnymi problemami.

Niska samoocena

Dzieci nadmiernie kontrolującego rodzica często mają niską samoocenę, ponieważ wierzą, że nie są na poziomie, który ich rodzic chciałby, aby osiągnęli. Czują, że nie mogą zrobić nic dobrze, co ma ogromny wpływ na ich relacje międzyludzkie.

Niezdecydowanie

Są dziećmi, które nie są w stanie same podejmować decyzji i często mają trudności z wypełnianiem swych obowiązków.

Matka krzycząca na syna

Ukrywają się przed wszystkim, co sprawia, że czują się poza swoją ograniczoną strefą komfortu.

Budowanie zaufania

Musimy nauczyć się odnosić do naszych dzieci w otwarty sposób, aby móc osiągnąć odpowiedni poziom zaufania. Pamiętaj, że jeśli Twoje dzieci nie ufają Tobie, będą szukać kogoś innego i może to nie być właściwa osoba. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że to poprowadzi je w kierunku złych decyzji.

Podczas kiedy są wciąż młode, masz pełną kontrolę nad nimi. Jednak podczas okresu dorastania mogą podążać innymi ścieżkami niż te, które dla nich zaplanowaliśmy.

Pamiętaj, że prędzej czy później Twoje dziecko już nie będzie małe i wejdzie w okres dojrzewania. Rodzice obawiają się tego etapu ze względu na zmiany, które niesie ze sobą. Tym, który uważa to za najtrudniejsze jest nadmiernie kontrolujący rodzic.

Twoje dzieci całkowicie odseparują się od wszystkiego, co czują, że kontrolujesz i będą starały się wyrazić siebie w zupełnie nieoczekiwany sposób.

Jako rodzice ważne jest, by zrozumieć, że nasze dzieci nie należą do nas. Musimy pozwolić im rosnąć we własnym tempie i doświadczać niepowodzeń, ale nigdy nie pozwalając im zapomnieć, że zawsze będziemy dla nich dostępni.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Baumrind, D. (1966). PARENTAL CONTROL EFFECTS OF AUTHORITATIVE. Child Development.
  • Bornstein, L., & Bornstein, M. (2014). Estilos Parentales y el Desarrollo Social del Niño. Development.
  • López, S. P., Mesa, J. L., & Linares, M. C. C. G. (2002). Los estilos educativos de los padres y la competencia psicosocial de los adolescentes. Anuario de psicología/The UB Journal of psychology, 79-95. https://www.raco.cat/index.php/AnuarioPsicologia/article/download/61699/88466

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.