Znieczulenie zewnątrzoponowe podczas porodu – co warto wiedzieć

Kiedy zaczyna się poród, kobieta może zdecydować jak chce walczyć z bólem. Najczęściej wybiera się znieczulenie zewnątrzoponowe, jednak można przejść przez poród również bez niego.

Znieczulenie zewnątrzoponowe to technika podawania znieczulenia, które pomaga kontrolować ból towarzyszący skurczom podczas porodu. Po jego podaniu mama nadal czuje skurcze macicy, ale są one o wiele mniej bolesne.

Znieczulenie zewnątrzoponowe kontroluje jedynie ból związany ze skurczami. Nie jest to znieczulenie ogólne, więc kobieta nie zasypia i pozostaje świadoma tego, co dzieje się wokół niej.

Zapanowanie nad bólem w trakcie porodu pozwala mamie uzyskać lepszą koncentrację. Dzięki temu może korzystać z odpowiednich technik oddychania i w odpowiednich momentach skupić się nad parciu.

Zmniejszenie bólu ułatwia również rekonwalescencję po porodzie.

Jednak w niektórych przypadkach nie można zastosować znieczulenia zewnątrzoponowego, głownie ze względów medycznych. Kobieta jest zmuszona do rodzenia bez znieczulenia, gdy dochodzi do zagrożenia jej życia lub życia jej dziecka.

Znieczulenie zewnątrzoponowe – jakie kwestie trzeba rozważyć

• To nie tylko decyzja mamy. W niektórych przypadkach nie można zastosować znieczulenia.
• Znieczulenie zewnątrzoponowe nie jest polecane, jeśli mama ma problemy z krzepliwością krwi lub bierze leki przeciwzakrzepowe.
• Niektóre kobiety mają alergię na leki używane do znieczulenia. W takim przypadku znieczulenie zewnątrzoponowe może wywołać reakcję alergiczną u mamy lub dziecka.
• Czasami znieczulenie zewnątrzoponowe może mieć takie samo działanie jak znieczulenie ogólne. Może całkowicie uśpić mamę, przez co nie jest w stanie uczestniczyć w porodzie, a tym samym naraża dziecko na problemy zdrowotne.

• Znieczulenie zewnątrzoponowe podaje się w dolną część kręgosłupa, w okolicach krzyża. Aby włożyć cewnik kobieta musi usiąść i wygiąć plecy w łuk. Jeśli ma wykrzywiony kręgosłup włożenie cewnika może się nie udać. Skrzywienie kręgosłupa sprawia, że znieczulenie zewnątrzoponowe jest bardziej niebezpieczne.
• Kobieta może być zmuszana do porodu bez znieczulenia zewnątrzoponowego jeśli poród potoczył się szybko. Takie znieczulenie powinno się podać, gdy rozwarcie pochwy nie przekracza 4 cm.
• Jeśli mama już rozpoczęła poród, skurcze mogą utrudnić podanie znieczulenia zewnątrzoponowego lub może nie być konieczne. Maksymalne rozwarcie umożliwiające podanie znieczulenia zewnątrzoponowego wynosi 8 cm.

Ryzyko związane ze znieczuleniem zewnątrzoponowym

Zazwyczaj ryzyko związane ze znieczuleniem zewnątrzoponowym jest niewielkie i wiąże się z problemami z włożeniem cewnika.

Znieczulenie zewnątrzoponowe jest wprowadzane przez cewnik włożony w odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa. Umiejscawia się go w oponie twardej, tkance, która okrywa szpik kostny.

Jeśli przyszła mama nagle poruszy się w trakcie podawania znieczulenia, może dojść do uszkodzenia rdzenia kręgowego. Może się także zdarzyć, że cewnik sam się poruszy. W takiej sytuacji powrót do zdrowia jest powolny lub częściowy. Takie przesunięcie może wywołać drętwienie lub brak czucia jednej lub obu nóg.

Ewentualne zagrożenie dla dziecka jest jeszcze mniejsze. Znieczulenie zewnątrzoponowe zazwyczaj podnosi temperaturę ciała mamy. Jeśli poród trwa długo, temperatura ciała dziecka może również się podnieść.

Inne możliwe skutki uboczne to:

• Dreszcze
• Ból głowy
• Mdłości

Techniki porodu bez znieczulenia zewnątrzoponowego

Jeśli mama lub zespół medyczny podjęli decyzję o porodzie bez znieczulenia zewnątrzoponowego, istnieją inne techniki radzenia sobie z bólem, które mogą okazać się przydatne. Najistotniejsze jest zachowanie spokoju i unikanie stresu.

Zdenerwowanie to najistotniejszy czynnik wywołujący cierpienie u mamy. Niepewność może sprawić, że straci panowanie nad swoim ciałem w momencie, w którym musi się skoncentrować i wykonywać polecenia.

Techniki oddychania

Sposób oddychania jest niezwykle istotny w trakcie porodu, ponieważ może pomóc przyszłej mamie podtrzymać poziom energii. Wraz z postępującymi skurczami techniki oddychania zmieniają się. Długie i głębokie oddechy są potrzebne na początku porodu, zaś krótsze oddechy mogą pomóc przeć.

Poród w wodzie i masaż

Poród w wodzie jest często wybierany przez kobiety, które chcą rodzić bez znieczulenia zewnątrzoponowego lub nie mogą go otrzymać.

Kąpiel w ciepłej wodzie pomaga rozluźnić mięśnie oraz zmniejsza napięcie i zdenerwowanie. Ta technika może pomóc szybciej przejść przez ostatni etap porodu.

Masaż dolnej części pleców może wspomóc rozluźnienie mięśni miednicy i zmniejszyć dyskomfort wywołany uciskającym na nie dzieckiem. Na tą okolicę można również przyłożyć gorący okład.