Nieobecność rodzica: jak wpływa na dziecko?
Dzieci czerpią korzyści ze zdrowych relacji z rodzicami. Jednak niestety nie zawsze można je osiągnąć. W tym artykule pokażemy, w jaki sposób nieobecność rodzica wpływa na dziecko.
Śmierć, rozwód i inne nieprzyjemne zdarzenia mogą sprawić, że dziecko straci jednego lub obu rodziców. Jeśli do tego dojdzie, będzie musiało nauczyć się jak radzić sobie z długoterminowymi skutkami emocjonalnymi, jakie wywołuje nieobecność rodzica.
Jak nieobecność rodzica wpływa na dziecko?
Rodzice stanowią źródło bezpieczeństwa i ciepła dla każdego dziecka. Nieobecność rodzica lub obojga rodziców może sprawić, że maluch nie będzie otrzymywał uwagi, której tak bardzo potrzebuje.
Jeśli w domu nie ma mamy albo taty, dziecko może cierpieć i odczuwać brak wsparcia.
Aby ukryć swoją bezbronność i chronić się przed nią, niektórzy młodzi ludzie mogą zwrócić się w stronę agresji, aby zastraszyć innych zanim sami staną się ofiarami. Jednak nie każde dziecko przeżywa nieobecność rodzica w taki sam osób.
Problemy związane z nieobecnością rodzica
Nieobecność rodzica jest bardzo trudna dla każdego dziecka. Poniżej wymieniamy problemy, jakie może wywołać.
1. Problemy z nawiązywaniem znajomości
Sytuacja, w której dziecko lub nastolatek traci rodzica, wywiera bezpośredni wpływ na jego relacje z innymi osobami. Objawia się to głównie w formie problemów z nawiązywaniem znajomości. Nastolatek może zacząć postrzegać samego siebie w nieprawdziwy sposób i nosić w sobie rosnącą urazę oraz lęk przed jeszcze większym porzuceniem.
2. Rozwój umysłowy
Badania przeprowadzone przez The Journal of Human Resources pokazują, że w domach, w których znajduje się tylko jeden rodzic, nastolatkowie częściej miewają problemy z rozwojem umysłowym. Dzieje się tak, ponieważ rodzic nie jest w stanie wystarczająco angażować się w jego edukację. Można próbować temu zaradzić angażując do pomocy najbliższe otoczenie lub innych członków rodziny.
3. Agresja
Nieobecność rodzica może sprawić, że nastolatek będzie żywił urazę, która objawi się w formie agresji. Wpływ, jaki rodzic wywiera na dziecko we wczesnych latach jego życia uczy je, jak należy reagować na akty agresji.
Kiedy brakuje jednego z rodziców dziecko może nie być w stanie przyswoić tych lekcji. To z kolei przełoży się na nieumiejętność radzenia sobie z własną agresją po wejściu w okres nastoletni.
W domach, w których znajduje się tylko jeden rodzic, nastolatkowie częściej miewają problemy z rozwojem poznawczym.
4. Niepokój
Maluch może cierpieć z powodu napadów niepokoju. Dzieje się tak, ponieważ dziecko bez rodzica nie zaznaje bliskości i czułości, które zapewniają zdrowe relacje rodzinne z najbliższymi osobami.
Oddzielenie od matki lub ojca sprawia, że u dziecka pojawiają się nie tylko problemy z niepokojem, ale także hiperaktywność. To z kolei może mieć bezpośrednie przełożenie na wyniki w nauce.
5. Wyniki w nauce
Rodzina o standardowej strukturze oddziałuje pozytywnie na wyniki w nauce nastolatka. Rodzice zachęcają dzieci, by radziły sobie lepiej w szkole, zaś nastolatkowie znajdują motywację w tym, że rodzice będą z nich dumni.
Nieobecność rodzica sprawia, że nastolatek traci główny czynnik motywacyjny, a tym samym nie interesują go oceny, jakie otrzymują w szkole.
6. Używki i alkohol
Nieobecność jednego z rodziców zwiększa prawdopodobieństwo uzależnienia od narkotyków lub spożywania alkoholu przed osiągnięciem pełnoletności. Jeśli w najbliższym otoczeniu nastolatka nie ma nikogo, kto by go kontrolował, może zacząć czuć się jedyną osobą odpowiedzialną za to, co może robić, a czego nie. Tym samym zachodzi niebezpieczeństwo, że nie zawsze będzie umiał korzystać z wolności w sposób odpowiedzialny.
Badania pokazują, że dzieci bez jednego z rodziców częściej zaczynają palić papierosy i pić alkohol zanim wejdą w okres nastoletni.
Podsumowując, należy pamiętać, że brak jednego z rodziców odbija się w znaczący sposób na każdym dziecku. Jednak ponieważ każde dziecko jest inne, będzie przeżywało tą trudną sytuację na swój sposób. Najważniejsze jest, by poświęcać maluchowi odpowiednią ilość uwagi, być obecnym w jego życiu i wysłuchiwać wszystkich jego problemów.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
-
Bermúdez, E. A. A. (2020). Estructuración de la personalidad en niños y niñas abandonados por sus progenitores. Psicología desde el Caribe. https://rcientificas.uninorte.edu.co/index.php/psicologia/article/view/8428
- Lacey, R. E., Zilanawala, A., Webb, E., Abell, J., & Bell, S. (2018). Parental absence in early childhood and onset of smoking and alcohol consumption before adolescence. Archives of disease in childhood, 103(7), 691-694. https://adc.bmj.com/content/103/7/691
- López, G. A. A., Aldaz, J. H., Ortuño, K. G., & Masache, C. D. (2023). Familia y comunidad en el desempeño académico. Revista Multidisciplinaria de Desarrollo Agropecuario. 5(3), 8-8. https://dateh.es/index.php/main/article/view/238
-
Ramírez, F. B., Misol, R. C., Alonso, M. D. C. F., Tizón, J. L., & de Salud Mental, M. D. G. (2022). Prevención de los trastornos de la salud mental. Hijos de familias monoparentales. Atencion Primaria, 54(Suppl 1). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9705223/
- Wang, Y., Lu, Y., Du, M., Hussein, N. M., Li, L., Wang, Y., … & Fu, Y. (2022). Altered spontaneous brain activity in left-behind children: a resting-state functional MRI study. Frontiers in Neurology, 13, 834458. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fneur.2022.834458/full