Dopasowanie siebie i otoczenia do temperamentu dziecka - kilka wskazówek
Od dnia narodzin dzieci wykazują własny temperament, który jest ich osobistym stylem interpretowania i reagowania na otaczający je świat. Mimo że ma ona element dziedziczny, zmienia się on zgodnie z ich pierwszymi doświadczeniami. Dlatego, jeśli rodzice zrozumieją i zgodzą się na dopasowanie do temperamentu dziecka, mogą uzyskać całkiem pozytywne wyniki.
Proces ten określany jest również jako dobroć dopasowania (nazwa ta jest po prostu niezgrabną kalką z języka angielskiego – goodness-of-fit).
Czasami dzieci mają ten sam temperament, co rodzice, a czasami nie. Nie chodzi jednak o to, by rodzice zmieniali swoją osobowość. Chodzi raczej o dopasowanie zasad wychowania do temperamentu i potrzeb dziecka.
Zidentyfikuj temperament Twojego dziecka, aby uzyskać optymalne dopasowanie
Model “dobroci dopasowania” Thomasa i Chess stwierdza, że dzieci różnią się w 9 głównych wymiarach temperamentu. A rodzice powinni wziąć pod uwagę te wymiary, wychowując swoje dzieci.
Poziom aktywności
Aktywne i niespokojne dzieci uwielbiają raczkować, wspinać się i poruszać swoim ciałem. Jednak potrzebują dorosłych, aby uspokoili je i pomogli im zidentyfikować, kiedy są zmęczone i potrzebują przerwy.
Z drugiej strony mniej aktywne dzieci preferują spokojniejsze zajęcia, takie jak przytulanie i czytanie bajek. Niezależnie od tego będą potrzebować osoby dorosłej, która zaoferuje im różne zajęcia fizyczne lub gry, w które mogą się zaangażować.
Poziom rozpraszania uwagi
Niektóre dzieci łatwo rozpraszają się bodźcami otoczenia. Dlatego uważają, że bardzo przydatne jest wykonywanie prostych czynności obejmujących tylko jedno zadanie naraz. Mogą jednak również rozpraszać się, czując się niekomfortowo we własnym ciele. Dlatego powinieneś upewnić się, że są zawsze czyste, wypoczęte i nakarmione.
Z drugiej strony dzieci, które nie rozpraszają się zbyt łatwo, mogą spędzać dużo czasu na wykonywaniu tylko jednej czynności. W takim przypadku powinieneś zaoferować im różne alternatywy lub ostrzec je o możliwych zmianach. Na przykład: „za kilka minut przestaniemy grać i zjemy obiad”.
Intensywność, jeden z wymiarów pozwalających na dobre dopasowanie
Dzieci, które potrafią intensywnie odczuwać i wyrażać swoje emocje, potrzebują od rodziców uspokojenia ich bez utraty panowania nad sobą. Tak samo rodzice powinni uczyć te dzieci samodzielnego relaksu.
Z drugiej strony, bardziej wrażliwe dzieci mogą czuć się przytłoczone tonem lub reakcjami emocjonalnymi rodziców. Dlatego powinieneś starać się być z nimi łagodniejszy.
Prawidłowość
Zwykłe dzieci mają dość przewidywalne nawyki dotyczące jedzenia, spania i zaniechania. Dlatego kochają rutyny i wolą je realizować, nawet gdy są na wakacjach.
Z kolei niektóre (“chaotyczne”) dzieci potrzebują, aby ich rodzice byli otwarci na improwizację i zmianę planów. Jednak próba stworzenia rutyny może być dla nich bardzo korzystna.
Próg sensoryczny
Bardziej wrażliwe dzieci potrzebują cichych miejsc o słabym oświetleniu, miękkich fakturach i spokojnym głosie. Mniej wrażliwe dzieci cieszą się błyszczącymi kolorami i pobudzającą muzyką. Jednocześnie uwielbiają próbować nowych smaków i różnych tekstur.
Podejście/wycofanie
Niektóre dzieci uwielbiają odkrywać nieznane. Lubią odwiedzać nowe miejsca i nawiązywać kontakty z nowymi ludźmi. Z drugiej strony niektóre dzieci czują się nieswojo, gdy doświadczają nowych rzeczy i wolą pozostać w ramionach rodziców. Dzieje się tak, ponieważ potrzebują więcej czasu na dostosowanie się do sytuacji.
Zdolność adaptacji
Dzieci przystosowane są w stanie wykonywać różne czynności i nie mają problemu ze zmianą. Inne muszą działać stopniowo i dokonywać wyraźnych przejść. Na przykład powiedzieć: “do widzenia zabawki”, przed zakończeniem zabawy i pójściem pod prysznic.
Wytrwałość, kolejna cecha udanego dopasowania
Niektóre dzieci wytrwale próbują osiągnąć nowe rzeczy. Nie stają się sfrustrowane i próbują dalej, aż im się uda. Jednak inne dzieci łatwo ulegają frustracji. W takim przypadku powinieneś poprosić je o wykonanie prostych zadań i poprowadzić je w tym procesie. Ponadto powinieneś bardziej chwalić ich wysiłek niż wyniki.
Nastrój
Pozytywne dzieci łatwo wyrażają swoją radość, uśmiechają się i bawią podczas zabawy. Jednak ważne jest również, aby poznały inne negatywne emocje i je zaakceptowały. Z drugiej strony, kiedy dzieci są poważniejsze, ich rodzice muszą zrozumieć, że nie oznacza to, że są smutne lub rozdrażnione.
Poza tym muszą rozpoznać subtelne oznaki szczęścia, które ich dzieci mogą wyrażać i skupić się na nich.
Dobre dopasowanie zapobiega przyszłym problemom
Różne rodzaje temperamentów dotyczą problemów emocjonalnych lub behawioralnych u dzieci. W rezultacie niektóre osobowości mogą prowadzić do słabych wyników w nauce, problemów społecznych, a nawet lęku i depresji. Dlatego, jeśli rodzice dostosowują swoje pełne szacunku wychowanie do specyficznych potrzeb swoich dzieci, mogą zapobiec tym trudnościom.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Thomas, A., & Chess, S. (1985). Genesis and evolution of behavioral disorders: From infancy to early adult life. Annual Progress in Child Psychiatry & Child Development, 140–158. https://psycnet.apa.org/record/1986-30307-001
- Ocampo, D. B., & Palos, P. A. (2008). La influencia del temperamento en problemas internalizados y externalizados en niños. Revista Intercontinental de Psicología y Educación, 10(1), 29-48. https://www.redalyc.org/pdf/802/80210103.pdf
- Ramos Martín, J. M., Sancho García, M., Cachero Sanz, P., Vara Arias, M., & Iturria Matamala, B. (2009). El Temperamento Infantil en el Ámbito de la Prevención Primaria: Relación con el Cociente de Desarrollo y su Modificabilidad. Clínica y salud, 20(1), 67-78. http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1130-52742009000100006#:~:text=De%20acuerdo%20con%20el%20%22Modelo,problemas%20de%20ajuste%2C%20le%20ayudar%C3%ADa