Czy dziecko jest nieśmiałe: jak to rozpoznać?

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Napisany przez Zuleyvic Adriana Cuicas

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Aby wiedzieć, czy Twoje dziecko jest nieśmiałe, musisz umieć rozróżnić osobowość introwertyczną od trudności z nawiązywaniem kontaktów.

Często mówi się, że dziecko introwertyczne jest zanurzone we własnych myślach lub emocjach, lubi być same i świadomie się na to decyduje. Jednak nie robi tego ze względu na niepewność lub brak umiejętności społecznych. To pobudki prowadzące do odsuwania się od innych, gdy dziecko jest nieśmiałe.

Opisane powyżej zachowanie może pojawiać się u dziecka introwertycznego nawet w okresie niemowlęcym. Z kolei gdy dziecko jest nieśmiałe, będzie czuło się niekomfortowo we wszystkich sytuacjach społecznych, a przede wszystkim będzie bardzo niepewne, gdy nie będzie przy nim rodziców.

Do rozwoju nieśmiałej osobowości prowadzą dwa główne czynniki. Pierwszy z nich to fakt, że rodzice dziecka są nieśmiali, a maluch uczy się naśladując ich zachowanie. Drugi to posiadanie rodziców, którzy prowadzą bogate życie towarzyskie, ale są jednocześnie bardzo nadopiekuńczy.

Najnowsze teorie psychologiczne wskazują, że oba te czynniki sprawiają iż dziecko jest nieśmiałe.

Najlepiej byłoby wspomagać rozwój dziecka w innych obszarach jego życia, aby nauczyło się wyrażać siebie na swój własny sposób. Dziecko, które jest nieśmiałe, powinno móc rozwijać się bez odczuwania nacisku ze strony dorosłych. Co więcej, rodzice nie powinni być nadopiekuńczy, bo to samo w sobie zwiększa uczucie nieśmiałości w ich dziecku.

Bycie introwertykiem to nie zbrodnia

Społeczeństwo zakorzeniło w nas przeświadczenie, że ludzie z osobowością ekstrawertyczną osiągają sukces, zaś osoby nieśmiałe, nawet jeśli są bardzo utalentowane, powinny pracować nad swoim nastawieniem i spędzać więcej czasu z innymi.

Jednak osobowość introwertyczna wcale nie musi być wadą. Mamy wiele przykładów, które za tym przemawiają. Spójrz choćby na Alberta Einsteina, J. K. Rowling i Dr. Seuss. Chociaż nie są duszami towarzystwa, to bez wątpienia zmienili świat dzięki swojej innowacyjności, kreatywności i wrażliwości.

Introwertycy lubią ciszę. Są analityczni, rozważni i koncentrują się na rzeczach, które ich interesują. Właśnie dlatego wolą spokojne miejsca. Samotność pozwala im osiągnąć koncentrację. Stanowią kompletne przeciwieństwo ekstrawertyków, którzy lubią myśleć na głos i uwielbiają przebywanie w towarzystwie innych osób.

Jak widzisz oba z wyżej wymienionych typów osobowości mają niewiele wspólnego z nieśmiałością. Możemy o niej mówić, gdy dziecko przestaje wykonywać jakieś aktywności z obawy przed kontaktami z innymi ludźmi.

Płacz w sytuacjach, które go nie usprawiedliwiają i izolowanie się od innych – oto typowe objawy fobii społecznej, którym powinien przyjrzeć się specjalista.

Czasem zdarza się, że dziecko wyraźnie przejawia utrzymującą się fobię społeczną od najmłodszych lat. W takiej sytuacji może zajść konieczność wysłania go na psychoterapię. Oprócz tego kluczowe będzie wsparcie ze strony szkoły, do której uczęszcza dziecko.

Jakie zachowania rodziców sprawiają, że dziecko jest nieśmiałe

Kanadyjski magazyn Today’s Parent, który specjalizuje się w kwestiach dotyczących rodziny i zdrowia dzieci, opublikował niedawno raport na temat nieśmiałości. Wynika z niego, że duży wpływ na jej rozwój mają rodzice, chociaż często nie są tego świadomi.

Znajdują się w nim wyniki badań przeprowadzonych przez Michaela Reista, znanego amerykańskiego autora i profesora zajmującego się sprawami dzieci. Stwierdził: “Kiedy rodzice lub dorośli starają się wpłynąć na nieśmiałość dziecka i ją skorygować, dziecko zazwyczaj nie rozumie tych prób. Należy mu pokazać, że fakt, że nie jest tak odważne jak inne dzieci nie stanowi żadnego problemu”.

Rodzice muszą także wiedzieć, że nadopiekuńczość to jedna z głównych przyczyn nieśmiałości u dzieci. Nadopiekuńczość może wywoływać takie problemy jak niepewność i niskie poczucie własnej wartości, co może doprowadzić do nieśmiałości.

Najnowsze badania opublikowane w The New York Times, przeprowadzone na podstawie kwestionariuszy wypełnionych przez ponad 100.000 studentów z Uniwersytetu w Pensylwanii potwierdzają, że niepewność to poważny problem zdrowotny, z którym młodzi dorośli borykają się każdego dnia. Okazało się również, że jeden na sześciu studentów cierpi z powodu lęków, depresji lub stresu.

Badania potwierdzają także, że jedna z głównych przyczyn stojąca za problemami psychicznymi studentów to nadopiekuńczość rodziców.