Mózg dziecka z ADHD – jak działa?
Mózg dziecka z ADHD wykazuje nieprawidłowości w pewnych obszarach. Aby dowiedzieć się więcej o tym zaburzeniu i lepiej je zrozumieć musisz najpierw poznać i rozróżnić jego 3 typy.
ADHD, czyli attention-deficit hyperactivity disorder (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi), to często spotykany wśród dzieci i nastolatków zespół zaburzeń neuro-psychologicznych.
Zespół ten charakteryzuje się wyraźną nadaktywnością, impulsywnością i brakiem umiejętności skoncentrowania uwagi. W efekcie, dziecku z ADHD trudniej jest rozwijać się optymalnie w polu towarzyskim, szkolnym i domowym. Mózg dziecka z ADHD działa nieco inaczej niż mózg zdrowego dziecka.
Ten zespół zazwyczaj diagnozowany jest w dzieciństwie, ale objawy mogą być widoczne nawet u dorosłych. Jeśli ADHD nie jest rozpoznane i leczone odpowiednio wcześnie, może mieć negatywny wpływ na całe życie pacjenta.
3 rodzaje ADHD u dzieci: czym się różnią?
Istnieją trzy odrębne odmiany zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, różniące się najczęstszymi objawami:
1. ADHD w typie mieszanym (zaburzenia koncentracji/nadaktywność/impulsywność)
To najczęściej występujący rodzaj ADHD. Dziecko zachowuje się impulsywnie i jest nadmiernie pobudzone. Ponadto, łatwo się rozprasza i bardzo trudno jest mu skoncentrować uwagę.
2. ADHD z przewagą nadaktywności/impulsywności
Ten nieco rzadziej spotykany typ zaburzeń charakteryzuje się impulsywnością i nadpobudliwością dziecka. Różnica natomiast polega tu na tym, że pacjent jest w stanie skupić uwagę na wykonywanych czynnościach bez większych trudności.
3. ADHD polegające na zaburzeniach koncentracji
Dzieci u których występuje ta odmiana zaburzeń wcale nie są nadpobudliwe. Nie przeszkadzają innym dzieciom ani nauczycielom podczas zajęć szkolnych, przez co niekiedy trudno jest wykryć i zdiagnozować zespół.
Dowiedz się więcej: Nauczyć dziecko samodzielnego uczenia się – jak to zrobić?
Jak działa mózg dziecka z ADHD?
Teraz przyjrzymy się temu, jak działa mózg dziecka z ADHD.
1. Obszary mózgu w których występują zaburzenia
Specjaliści zajmujący się badaniem zespołu nadpobudliwości psychoruchowej używają nowoczesnych technologii obrazowania mózgu. Dzięki temu dowiadujemy się coraz więcej o tym, jak działa mózg dziecka z ADHD.
Wiemy już na przykład, że ADHD jest dowodem na nieprawidłowe funkcjonowanie pewnych obszarów mózgu dziecka.
Według lekarzy i naukowców, u dzieci u których występuje zespół nadpobudliwości psychoruchowej dwa obszary mózgu wykazują początkowe symptomy:
- Płat czołowy, który odpowiedzialny jest za hamowanie reakcji, ich organizację oraz modulację. U dzieci nadaktywnych te trzy funkcje nie występują.
- Prążkowie, czyli obszar mózgu powiązany z motoryką małą i relacjami interpersonalnymi.
Mózg nie jest szklanką którą należy napełnić, ale lampą którą należy zapalić.
–Plutarch–
2. Dlaczego neuroprzekaźniki są tak ważne?
ADHD powoduje u pacjentów problemy w obrębie obwodów łączących oba wspomniane powyżej obszary mózgu. Obszary te przenoszą informacje za pomocą dopaminy i noradrenaliny.
Dopamina zdaje się być kluczowym neuroprzekaźnikiem. System dopaminowy związany jest z procesami, które wpływają na motywację i wzmacnianie zachowań.
Jednak noradrenalina również jest niezbędna. Ten neuroprzekaźnik odgrywa ważną rolę w procesach uczenia się, zapamiętywania i czujności.
Występowanie ADHD u dzieci jest powiązane z niedostateczną produkcją tych dwóch neuroprzekaźników. Są one substancjami chemicznymi, których celem jest zapewnienie poprawnej komunikacji pomiędzy neuronami.
Aby taka poprawna i sprawna komunikacja mogła dojść do skutku, w mózgu musi być odpowiednio duża ilość dopaminy i noradrenaliny. U dzieci z ADHD produkcja tych dwóch substancji jest niedostateczna i nieregularna.
Charakterystyka dziecka cierpiącego na ADHD
Dzieci u których występuje zespół nadpobudliwości psychoruchowej wykazują niezdolność do skoncentrowania uwagi, impulsywność oraz – oczywiście – nadpobudliwość. Oto lista objawów, które najczęściej towarzyszą ADHD:
1. Objawy braku koncentracji
- Dzieci łatwo się rozpraszają
- Zdaje się, że nie słuchają tego co się do nich mówi
- Nie wypełniają poleceń i nie kończą zadań w szkole ani prac domowych
- Mają trudności ze zorganizowaniem swoich zajęć
- Unikają wykonywania zadań i wypełniania obowiązków lub robią to niechętnie
- Gubią przedmioty
- Łatwo rozpraszają je zewnętrzne bodźce
- Zapominają o rzeczach
Występowanie ADHD u dzieci jest powiązane z niedostateczną produkcją dopaminy i noradrenaliny.
2. Objawy nadaktywności i impulsywności
- Dzieci nie przestają się ruszać, wciąż biegają albo chociaż machają nogami
- Nie potrafią bawić się w ciszy
- Zbyt dużo mówią
- Przerywają innym wypowiedzi i zabawę
- Mają trudności z panowaniem nad tym co mówią i robią w chwilach napięcia
- Często doświadczają wahań nastroju
Należy przy tym pamiętać, że każde dziecko może inaczej doświadczać ADHD. Możliwe jest, że u części dzieci nie wszystkie objawy wystąpią. Z kolei u innych maluchów można zaobserwować powyższe symptomy choć nie cierpią one na zespół nadpobudliwości psychoruchowej.
ADHD zazwyczaj pojawia się u dzieci które nie skończyły jeszcze 5. roku życia, ale diagnoza bywa trudna do ustalenia i niejednoznaczna. Dzieci w tym wieku często są ruchliwe i mają trudności z koncentracją z natury. Te cechy są normalnymi etapami i elementami ich rozwoju psychoruchowego albo charakteru i niekoniecznie oznaczają występowanie zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu.
Potrzebna jest zawsze ogólna ocena rozwoju i zachowania dziecka. Niektóre symptomy typowe dla ADHD mogą tak naprawdę wynikać z innych kwestii. Wiele problemów ze zdrowiem fizycznym może objawiać się tak samo albo bardzo podobnie jak ADHD.
Co więcej, niektóre problemy ze zdrowiem psychicznym takie jak depresja albo niepokój u dzieci również przypominają na pierwszy rzut oka ADHD.
Zacznij więc od rozmowy z lekarzem i ogólnej, całościowej oceny stanu zdrowia dziecka. W ten sposób uzyskasz poprawną i pełną diagnozę. Jeśli okaże się, że Twoje dziecko ma zespół nadpobudliwości psychoruchowej, będziesz mogła zacząć z nim odpowiednie leczenie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Cerviño, O. A., Scandar, R., & Jehin, C. E. (2001). Trastorno por déficit de atención e hiperactividad. Prensa Medica Argentina.
- González, R., Bakker, L., & Rubiales, J. (2014). Estilos parentales en niños y niñas con TDAH. Revista Latinoamericana de Ciencias Sociales, Niñez y Juventud.
- Pascual, I. (2008). Trastornos por déficit de atención e hiperactividad (TDAH). Asociación Española de Pediatría.
- Rodríguez Hernández, P. J., González González, I., & Manuel Gutiérrez Sola, A. (2015). El trastorno por déficit de atención e hiperactividad. Pediatria Integral.
