Nieobecność ojca i jej konsekwencje
W dzisiejszych czasach dzieci coraz częściej dorastają bez ojców. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z faktu, że nieobecność ojca odbija się negatywnie na rozwoju fizycznym i psychicznym malucha.
Obecnie brak ojca w codziennym życiu dziecka nie jest niczym niespotykanym. Na nieobecność ojca wpływa wiele różnorodnych czynników.
Jedno jest pewne: dzieci praktycznie zawsze odczują skutki dorastania bez ojca.
Nieobecność ojca – jak odbija się na dziecku?
Dziecko, które zostało porzucone przez ojca, może borykać się z niektórymi problemami. Zaliczamy do nich:
Niskie poczucie własnej wartości
Dzieci w wieku szkolnym, które dorastają bez jednego z rodziców, są często mniej pewne siebie. To etap, w którym stają się świadome roli, jaką pełni ojciec, i zauważają jego nieobecność. Jednak brakuje im dojrzałości, by zrozumieć, dlaczego znalazły się w tak trudnej sytuacji.
W tym okresie dzieci zaczynają podświadomie poszukiwać osoby ojca w innych ludziach. Może być to dziadek, wujek, lub inna ważna osoba w ich życiu.
Problemy z zachowaniem
Dzieci dorastające bez ojców często wchodzą w fazę buntu. Mogą nie słuchać próśb i mieć trudności z dogadaniem się z rówieśnikami i nauczycielami. Mogą także być niestabilne emocjonalnie.
Złe wyniki w nauce
Gdy ojciec nie poświęca dziecku uwagi, może to odbić się na jego wynikach w nauce. Dzieci mają często problemy z koncentracją, wpadają w apatię i nie chcą odrabiać prac domowych oraz brakuje im motywacji.
Brak tożsamości
Dziecko rozwija się fizycznie i psychicznie w kręgu rodzinnym. Jeśli brakuje mu któregoś z rodziców, to może mieć problem z odnalezieniem swojego miejsca w rodzinie i wyrobieniem w sobie poczucia bezpieczeństwa.
W rezultacie jest mu ciężko rozwinąć określone umiejętności i utrzymywać więzi społeczne.
Inne trudności, jakie czekają na dziecko dorastające bez ojca, to uczucie niepewności, wściekłości i winy. Co więcej, może czuć się porzucone, izolowane, może wpadać w stany depresyjne i mieć problemy ze stawianiem czoła stresującym sytuacjom.
Takie dzieci często przytłacza samotność i porzucenie.
Te uczucia wynikające z nieobecności ojca mogą utrzymywać się przez całe życie.
Koniec końców koło się zamyka: dzieci, które dorastają bez jednego z rodziców, często porzucają własne dzieci. Jednocześnie od najmłodszych lat są narażone na nadużywanie substancji odurzających lub wpadanie w inne szkodliwe nałogi.
Czy dzieci dorastające bez ojców różnią się od innych?
Chociaż każdy przypadek jest inny, dzieci, które dorastają z obojgiem rodziców, są bardziej stabilne. Zazwyczaj radzą sobie lepiej od dzieci, które nie miały szans dorastać razem z ojcem.
Są jednak mamy, które samodzielnie wychowują dzieci i zapewniają im wszystko, czego potrzebują. Takie dzieci są zazwyczaj w stanie poprawnie się rozwijać i świetnie funkcjonują w społeczeństwie.
Dzieci w wieku szkolnym, które dorastają bez jednego z rodziców, często są mniej pewne siebie.
Powody nieobecności ojca
Powody stojące za nieobecnością ojca są inne w każdej rodzinie. Czasem kryje się za nimi śmierć rodzica.
Inne przyczyny to choroba, rozwód lub praca z dala od domu. Kolejny powód to nadużywanie substancji uzależniających.
Ale nawet jeśli rodzice wspólnie wychowują dziecko, któreś z nich może być nieobecne emocjonalnie. Chociaż oboje są obecni fizycznie, nie spełniają swojej roli przewodnika i nie dają dziecku poczucia bezpieczeństwa i stabilności.
Do tej grupy często zaliczamy rodziców, którzy wstają bardzo wcześnie rano by iść do pracy, a potem wracają ciemną nocą. Często nie są świadomi tego, jak odbija się to na stanie emocjonalnym dziecka.
Nie biorą udziału w złożonym procesie rozwoju dziecka i nie wzmacniają więzi, której dziecko potrzebuje, by czuło się kochane.
Jak uniknąć uczucia porzucenia
Uchronienie dziecka przed skutkami związanymi z dorastaniem bez ojca jest trudne, ale nie jest niemożliwe. Maluch musi czuć wsparcie reszty rodziny. Jej członkowie muszą stanowić zgrany front i zbudować bezpieczne środowisko, w którym dziecko czuje się cenione.
Chociaż osoby ojca nigdy nie można zastąpić w całości, dziecko może znaleźć osobę, która będzie go reprezentowała.
Może być to dziadek, wujek, nauczyciel lub inny dorosły, który jest blisko rodziny i dziecka. Dzięki temu maluszek nie będzie czuł się odrzucony i będzie w stanie rozwinąć zdrowe poczucie własnej wartości.
Nieobecność ojca może wywierać niesamowicie negatywny wpływ na dziecko. Właśnie dlatego tak ważne jest, by pomagać mu uniknąć uczucia porzucenia i frustracji.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Bowlby, J. (1986). Vínculos afectivos: formación, desarrollo y pérdida. Madrid: Morata.
- Bowlby, J. (1995). Teoría del apego. Lebovici, Weil-HalpernF.
- Garrido-Rojas, L. (2006). Apego, emoción y regulación emocional. Implicaciones para la salud. Revista latinoamericana de psicología, 38(3), 493-507. https://www.redalyc.org/pdf/805/80538304.pdf
- Marrone, M., Diamond, N., Juri, L., & Bleichmar, H. (2001). La teoría del apego: un enfoque actual. Madrid: Psimática.
- Moneta, M. (2003). El Apego. Aspectos clínicos y psicobiológicos de la díada madre-hijo. Santiago: Cuatro Vientos.