Célestin Freinet i jego warte poznania idee pedagogiczne

Wiele pomysłów edukacyjnych Célestina Freineta jest ważnym dziedzictwem współczesnej pedagogiki. W tym artykule przyjrzymy się głównym cechom jego myśli pedagogicznej.

Napisane i zweryfikowane przez pedagog María Matilde.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Célestin Freinet był francuskim nauczycielem i pedagogiem urodzonym 15 października 1896 r. we wsi we francuskich Alpach Nadmorskich. Za życia rozwinął metodę pedagogiki, która broniła naturalnej edukacji związanej z życiem codziennym.

Jednocześnie interesował się innymi dziedzinami społecznymi, takimi jak rodzina i polityka. Pedagogika Freineta skupiała się głównie na poszanowaniu własnej natury i możliwości dziecka.

Główne cechy myślenia pedagogicznego, jakie opracował Célestin Freinet

Najbardziej charakterystyczną cechą pedagogiki rozwiniętej przez Freineta jest bycie metodą aktywną. To pedagogika, która starała się stale łączyć szkołę ze środowiskiem społecznym. Ponadto była to koncepcja, która starała się łączyć z życiem rodzinnym i ludźmi.

Pedagogiczne myślenie Freineta skupiało się na dziecku, a nie na wychowawcy. Oznacza to głęboki szacunek dla natury dziecka i nieustanną dbałość o jego potrzeby. A jednocześnie wiąże się z ważnym rozwojem metodologicznym wokół jego działalności.

W tym sensie Célestin Freinet uważał, że zajęcia szkolne powinny wzbudzać zainteresowanie dzieci, aby reprezentowały dla nich prawdziwą naukę.

Podstawowe zasady pedagogiki Freineta

Opierając się na potrzebach dziecka i jego edukacji związanej z życiem, Célestin Freinet zbudował swoją pedagogikę na kilku podstawowych zasadach:

• Indywidualizacja. Zakłada ona głęboką znajomość ucznia i jego osobowości, a także możliwość komunikacji i wyrażania przez każde dziecko jego szczególnych potrzeb i zainteresowań.
• Aktywność, zdolność do eksperymentowania i autonomia. Oznacza to, że dziecko może odkrywać nową wiedzę poprzez badanie i aktywność. Innymi słowy, metodą prób i błędów. A dzięki stopniowemu uczeniu się metod analizy i syntezy, dzieci mogą stać się coraz bardziej autonomiczne i rozwijać ducha krytycznego myślenia.
• Współpraca, partycypacja i socjalizacja. Célestin Freinet opowiadał się za zespołowym uczeniem się w celu wydajniejszego rozwoju i zrekompensowania różnic generowanych przez nierówności w środowisku społecznym. Co więcej, zdaniem Freineta praca zespołowa sprzyja ciągłej socjalizacji, a tym samym partycypacji i rozwijaniu poczucia odpowiedzialności.
• Szkoła, życie i funkcjonalność. Dla pedagoga szkoła powinna być użyteczna na całe życie i odwrotnie. To znaczy, szkoła powinna dostarczać odpowiedzi na sytuacje życiowe, a życie powinno być studiowane w trakcie lekcji. Wynika to z tego, że to właśnie nasze życie dostarcza nam geograficznych, arytmetycznych, społecznych, politycznych, zawodowych i innego rodzaju wydarzeń do przemyślenia i refleksji w szkole.

Związek między szkołą, życiem i pracą

Pod wpływem myśli socjalistycznej i marksistowskiej oraz podobnych nurtów, Célestin Freinet rozwinął popularną pedagogikę i opowiadał się za szkołą dla ludzi i dla pracy. Zbiegając się z ruchem Nowej Szkoły, jego koncepcja wychowawczo-pedagogiczna była jednocześnie krytyką szkoły tradycyjnej.

Jak powiedzieliśmy, pedagogika Freineta charakteryzowała się dużą aktywnością. Zakładała ona spójność z naturalnymi metodami, co w praktyce oznaczało łączenie klasy z życiem poza szkołą, dla której Célestin Freinet wykonywał swoją pracę pedagogiczną poprzez różnorodne działania motywujące dzieci.

Były to działania, które stymulowały odkrywanie, badania, ciekawość i pracę zespołową.

„Techniki życia” Freineta

Zgodnie ze swoją naturalną metodą i działaniami, za pomocą których uczniowie mieli eksperymentować, pedagog ten opracował i wdrożył kilka bardzo szczególnych technik edukacyjnych mających na celu pomóc dzieciom w maksymalnym rozwinięciu ich zdolności twórczych.

Wśród tych technik wyróżniamy następujące aspekty:

• Swobodne pisanie. Innymi słowy, tekst napisany przez dzieci indywidualnie i w którym mogły swobodnie wypowiedzieć się na dowolny temat. Następnie teksty były czytane całej grupie, aby ćwiczyć czytanie, intonację i modulację głosu.
• Drukowanie prac szkolnych. Célestin Freinet uważał, że wolna twórczość stworzone przez dzieci powinna być udostępniane innym ludziom. Założył więc małą i prostą prasę drukarską, która pozwalała dzieciom rozpowszechniać następnie swoje teksty.
• Zgromadzenia, konferencje i plany zajęć. Te techniki lub metodologie mają na celu ukierunkowanie wspólnej pracy grupy klasowej. A także wywołanie dyskusji i rozwiązywanie problemów. Według Freineta techniki te służyły lepszej organizacji i ogólnemu planowaniu kursu.
• Biblioteka. Jej materiał został zorganizowany zgodnie z różną dynamiką zajęć. W ten sposób uczniowie mogli swobodnie korzystać z książek i czasopism. O ile utrzymywali oczywiście porządek i dbali o wszystko.
• Warsztaty. Były to podstawowe miejsca dla Freineta, aby uczniowie mogli połączyć zajęcia szkolne z pracą i środowiskiem społecznym. W tym celu w szkole istniały przestrzenie do posługiwania się narzędziami oraz do nauki zawodów.

O spuściźnie pedagogiki Célestina Freineta

Podsumowując, teoretyczny i praktyczny wkład pedagogiki opracowanej przez Célestina Freineta w dziedzinie współczesnej pedagogiki i konstruktywistycznej koncepcji uczenia się jest ogromny.

Krótko mówiąc, jego wizja wolnego dziecka oraz wizja wychowawcy, mediatora i przewodnika, który pomoże uczniom rozwinąć ich maksymalne zdolności, jest wielkim wkładem w osiągnięcie przez uczniów sensownego poziomu edukacji.

Co więcej, jego wizja szkoły, klas i uczniów zorganizowanych w zespoły robocze, w których panuje współpraca i poczucie odpowiedzialności, nie straciła na aktualności. Wręcz przeciwnie, nadal jest bardzo aktualna.

Potrzeba szkoły połączonej ze światem, życiem codziennym i pracą nie straciła dziś na aktualności. Musi to być szkoła zdolna do formowania ludzi krytycznych i przedsiębiorczych.