Etap egocentryczny u dziecka: uwaga rodzice!
Egocentryzm może objawiać się w młodym wieku. Zbyt często dzieci odmawiają dzielenia się z innymi lub rozważania swoich uczuć. Jak rodzice powinni reagować na etap egocentryczny u dziecka?
Kiedy mówimy, że osoba dorosła jest egocentryczna, oznacza to, że myśli tylko o sobie. Nie obchodzi jej, co myślą lub czują inni.
U dziecka egocentryzm jest nieco inny. Fakt, że dziecko przechodzi przez etap egocentryczny, nie oznacza, że wyrośnie na samolubnego dorosłego. To tylko jeden z etapów rozwoju każdego człowieka.
Czym jest egocentryzm u dziecka?
Na tym etapie dzieci chcą być w centrum uwagi. Nie rozwinęły jeszcze tego, co nazywamy empatycznym myśleniem.
W rzeczywistości wszystkie dzieci przechodzą etap egocentryczny w pewnym stopniu. Jest to normalne i zdrowe, a rodzice nie powinni się tym martwić. To, co muszą zrobić, to być cierpliwym i okazywać maluchowi wiele uczucia.
Etap egocentryczny u dziecka: kolejne fazy
„Trzy choroby współczesnego człowieka to brak komunikacji, rewolucja technologiczna i życie skoncentrowane na osobistym triumfie”.
-José Saramago (1922-2010)-
Słowa Saramago odzwierciedlają, jak szkodliwe może być zezwolenie, by egotyzm kierował dorosłymi i dziećmi. Z tego powodu ważne jest, aby rodzice wiedzieli, jak postępować, gdy dzieci przechodzą etap egocentryczny. Najlepiej zacząć od poznania kolejnych faz tego etapu:
Faza odkrywania
Podczas tej fazy dziecko uczy się na wszystkim wokół. Jeśli zauważy samolubne zachowanie, będzie je naśladować. Z tego powodu ważne jest nauczenie dziecka, jak się dzielić. W tym celu najlepiej dawać dobry przykład.
Faza rozwoju relacji
Właśnie wtedy rozwija się przywiązanie i przyjaźnie u dzieci. Według psychologa Paula-Alexandre Osterrietha, do 5 roku życia, dzieci nie odczuwają potrzeby dzielenia się rzeczami z innymi, ponieważ kiedy bawią się razem, nie mają na myśli wspólnego celu.
Jednak w wieku od 6 do 7 lat dziecko zaczyna rozumieć znaczenie współpracy. Oznacza to, że może dzielić się z innymi, rozwijając relacje.
Faza akceptacji
Podczas tej fazy dziecko powinno wykazywać oznaki opanowania odpowiednich umiejętności społecznych. Te zdolności i zachowania są przyswajane poprzez instrukcje, naśladownictwo, przygotowanie i praktykę. To właśnie do opanowania tych umiejętności powinni zachęcać wszyscy rodzice.
Kiedy zaczyna się etap egocentryczny u dziecka?
Kiedy dzieci stają się egocentryczne? To pytanie zadaje sobie wielu rodziców.
Według wielu badań etap egocentryczny u dziecka pojawia się w wieku od 2 lub 3 lat. Dzieje się tak, ponieważ w ludzkiej naturze leży bycie egocentrycznym. Jednak rozwój umiejętności społecznych poprzez edukację i dobre wychowanie może to zmienić.
Od najmłodszych lat dzieci czują, że znajdują się w centrum swojego świata. Utrudnia to patrzenie na życie z perspektywy innych ludzi.
Dzieci w tym wieku nie są w stanie okazywać empatii, ponieważ nie rozumieją, że ludzie wokół nich to także ludzie z własnymi opiniami i potrzebami.
Przejawy egocentryzmu u dzieci
Etap egocentryczny u dziecka zazwyczaj charakteryzuje się częstymi napadami złości. Wynika to z braku zrozumienia u najmłodszych, co w większości przypadków prowadzi do frustracji.
Napady złości, krzyki i obelgi służą dzieciom jako narzędzie do zdobycia tego, czego chcą. Ważne jest, aby pomóc im na tym etapie. W przeciwnym razie agresywne zachowania mogą stać się zbyt powszechne.
Co robić, gdy rozpocznie się etap egocentryczny u dziecka
Rodzice powinni zachować pozytywne podejście. Weź pod uwagę, że możesz wpływać na zachowania dziecka, zachęcając je do robienia właściwych rzeczy. Ale jak to zrobić?
Jeśli Twoje dziecko wpadnie w furię z powodów egocentrycznych, nie dawaj mu tego, czego chce, aby je uspokoić. Nie próbuj też rozpraszać go czymś innym.
Najlepiej jest zachować spokój i przekazać dziecku w możliwie najmniejszej liczbie słów, co powinno zrobić.
Gdy napad złości minie, wyjaśnij dziecku, czego od niego oczekujesz następnym razem. Aby ten sposób miał szansę zadziałać, niezbędna jest spokojna i pogodna atmosfera w domu.
Twoje dziecko nie oduczy się krzyczeć, żeby dostać to, czego chce, jeśli inni członkowie rodziny cały czas zachowują się w ten sam sposób.
Związek z umiejętnościami językowymi
Etap egocentryczny u dziecka zaczyna zanikać wraz z rozwojem umiejętności językowych. Zwykle następuje to w wieku około 4 lat.
Powodem tego jest to, że język pozwala dzieciom komunikować się z innymi, a zatem zrozumieć inne punkty widzenia. Prowadzi to do zwiększenia dojrzałości i zrozumienia.
Zachęcaj, nie zmuszaj
Zachęcanie, nie zmuszanie – to powinno być motto rodziców uczących swoje dzieci dzielenia się. Dzieci wychwytują zachowania i postawy swoich rodziców. Jedną z rzeczy, których dziecko powinno się nauczyć, jest to, że inni ludzie istnieją i także mają własne potrzeby. Brzmi jak oczywistość, ale nie należy tego lekceważyć.
Dlatego ważne jest, aby Twoje dziecko rozumiało, że dzielenie się z innymi może być przyjemne i interesujące. Jest to coś, czego będzie się uczyć przede wszystkim z Twojego przykładu.
Nie zobowiązuj dziecka
Rodzice nie powinni zmuszać swoich dzieci do rezygnacji z zabawek i rzeczy wbrew ich woli. Zamiast tego naucz młodego człowieka, że dzielenie się jest właściwą rzeczą.
Uczenie dzieci, aby coś robiły, jest inne niż zmuszanie ich do czegoś. Nie żartuj też z ich egoistycznego zachowania. Jeśli to zrobisz, dziecko poczuje się jeszcze bardziej odizolowane i niezrozumiane.
To tylko kilka wskazówek, jak zareagować na etap egocentryczny u dziecka. Ważne jest, aby pamiętać, że dzieci uczą się na przykładach z otoczenia, co jest dobre, a co złe. To jest coś, czego rodzice nie powinni zaniedbywać ani przyjmować za pewnik.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Falvel, J. H. (1985): La psicología evolutiva de Jean Piaget. Paidós. Buenos Aires.
- Gutiérrez, M. D. M. E. (2008). El egocentrismo del niño. Sumario General Página, 13, 37. https://www.researchgate.net/profile/Valentin_Catalan/publication/39252696_Educacion_para_la_salud_la_alimentacion/links/53f490740cf2fceacc6e8d93.pdf#page=37
- Martínez Rubio, V., Obrero García, J.A. y Plaza López., J. (1992). El componente de egocentrismo en los niños de 4 años. Departamento de Psicología. Universidad Jaime I.
- Vigotsky, L. (1989): Desarrollo de los procesos psicológicos superiores. Grijalbo. Barcelona.