Ciemiączko - co warto wiedzieć na jego temat?

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Nelton Ramos.

Napisany przez Macarena Esperanza Marina

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Ciemiączko może wywołać niepokój u niejednego rodzica. Warto jednak pamiętać, że wgłębienia te są zjawiskiem całkiem normalnym. Czy jest więc ciemiączko i jak należy się z nim obchodzić?

W pełni zrozumiałe jest zaniepokojenie dotyczące mitów o wyjątkowej anatomii noworodków. Prawdą jest jednak, że ciemiączko jest niezbędne dla rozwoju dziecka.

Stanowi ono delikatną część głowy niemowlaka. Występuje dokładnie tam gdzie spotykają się kości czaszki. Po narodzinach następuje ich rozdzielenie, przez co pozostają otwarte przez kilka miesięcy, aby umożliwić wzrost mózgu.

W dzisiejszym artykule przedstawimy Ci interesujące fakty na ten temat.

Czym jest ciemiączko?

Tuż po narodzinach czaszka niemowlaka nie jest uformowana jako pojedyncza kość, lecz jako cały ich zestaw. Łączą się one i zrastają wraz z upływem czasu. Dzięki temu głowa dziecka rośnie intensywnie w pierwszym roku jego życia.

Ciemiączko to obszar głowy dziecka, w którym kości czaszki jeszcze się nie złączyły. Pozwala to na szybkie rozciąganie i ściskanie czaszki oraz poszerzanie się mózgu.

Ta “niekompletność” na poziomie czaszki pozwala kościom poruszać się podczas porodu. Bywa nawet, że nakładają się na siebie wzajemnie, co umożliwia głowie dziecka przejście przez wąski kanał rodny.

Co jeśli dotknę ciemiączka dziecka?

Jest to jedno z najczęściej zadawanych pytań. Mimo wielu obaw nie należy się nadmiernie martwić. Membrana pokrywająca ciemiączko jest niezmiernie silna. Trudno jest ją naruszyć. Nie zapominaj, że podczas porodu ciemiączko jest już otwarte.

Mimo wszystko pamiętaj, aby delikatnie obchodzić się ze swoim dzieckiem, ponieważ jest ono wyjątkowo wrażliwe. Przy każdej regularnej wizycie lekarz zbada, zmierzy i dokona obserwacje główki.

Jest to jedyny sposób, aby zdiagnozować możliwe zaburzenia w rozwoju mózgu dziecka.

Kiedy zrośnie się ciemiączko?

Najbardziej znanym ciemiączkiem dla rodziców jest to, które znajduje się w górnej przedniej części czaszki. Szacuje się, że zrasta się on między 7 a 19 miesiącem życia.

Jak wspomniane jest wcześniej, nie jest to jedyna delikatna przestrzeń, jaką dziecko ma w swojej głowie. Otwór w tylnej części czaszki zrasta się pomiędzy pierwszym a trzecim miesiącem życia.

Po bokach znajdują się również przestrzenie na wysokości skroni a także za uchem w kierunku podstawy czaszki. Podczas gdy pierwsze znikają po około 6 miesiącach po urodzeniu, te za uszami wymagają więcej czasu. Staje się to pomiędzy 6 a 18 miesiącem po narodzinach dziecka.

Czy ciemiączko wygląda tak jak powinno? Kiedy należy skonsultować się z lekarzem?

Ciemiączko powinno być jędrne i lekko wklęsłe w dotyku. Kiedy dziecko płacze, kładzie się lub wymiotuje, możne być ono przez chwilę nabrzmiałe. W innych sytuacjach powinno jednak nie być wypukłe.

Ciemiączko napięte lub wystające pojawia się, gdy płyn gromadzi się w jamie czaszkowej lub gdy występuje wzrost ciśnienia mózgowego, tak jak w przypadku wodogłowia. Jeśli jednak wszystko się normalizuje po tym jak dziecko się uspokoi, nie ma powodu do obaw.

Jeżeli natomiast zauważysz, że dziecko ma naprawdę wybrzuszone ciemiączko lub jeśli towarzyszy temu gorączka lub nadmierna ospałość, natychmiast udaj się do lekarza pediatry i zgłoś to jako nagły wypadek medyczny.

Jeśli z kolei nawet przy delikatnym nacisku na główkę dziecka ciemiączko zapada się do środka, również należy skontaktować się z pediatrą tak szybko jak to tylko możliwe. Może być to znak, że Twoje maleństwo jest odwodnione.

Problemy z ciemiączkiem

Bywa, że ciemiączko zrasta się przedwcześnie. Jeśli proces ten jest już dopełniony podejrzewa się stan zwany kraniosynostozą. Głowa dziecka jest zdeformowana i nie przypomina normalnego wyglądu dziecka.

Podobnie jest ze zwężeniem jamy czaszkowej. Może ono powodować konflikt przestrzeni, bądź anomalie w odcieniu ciemiączka.

W tych przypadkach, w zależności od stopnia zrośnięcia otworów oraz ich liczby, lekarz może zdecydować się na operację. Zabieg umożliwi dalszy rozwój mózgu niemowlęcia.

Podsumowując, pamiętaj, aby nie martwić się nadmiernie wgłębieniami, które są naturalnym procesem rozwoju. Zwracaj jednak uwagę na wszelkie zachodzące zmiany. W ten sposób zadbasz o swoje dziecko i jego prawidłowy rozwój.