Poczucie własnej wartości - buduj je w dziecku

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 23 maja, 2018

Poczucie własnej wartości – oto, czego chcę Cię nauczyć kochanie. Pokażę Ci, że jesteś wart tego świata. Możesz snuć marzenia, bo Twoje nogi są mocne, a Twój umysł jest w stanie pokonać każdą przeszkodę i sięgnąć gwiazd. Nauczę Cię pokory, ale również akceptacji samego siebie.

Tego pragną dla dziecka wszyscy rodzice i nauczyciele. Jednak Wayne Dyer w książce “Pokochaj siebie” tłumaczy, że jeśli mamy wystarczające poczucie własnej wartości i kochamy siebie samych, to nie przejmujemy się dezaprobatą innych osób. To coś, co wiedzą dorośli. Ale w przypadku dzieci sprawy mają się inaczej.

Wychowanie, w którym dominuje dezaprobata i krytyka, często uznawane za “lekcje życia”, może prowadzić do niskiej samooceny. Dzieje się tak, ponieważ dziecko, gdy już dorośnie, będzie zawsze działało pod presją tego, co mówią inni.

Wysokie i zdrowe poczucie własnej wartości wcale nie są łatwe do zbudowania, a pracę nad nimi należy rozpocząć w bardzo wczesnym wieku. Przyczyna jest bardzo prosta: jeśli mama i tata nie cenią siebie samych, przekażą swoje słabości i niepewności dziecku.

Dzisiaj na Jesteś Mamą wymienimy kilka rzeczy, które warto rozważyć.

Naucz dziecko akceptacji dbając o siebie

Wielokrotnie podkreślamy na tej stronie, że powinnaś dbać również o siebie, swoje zdrowie psychiczne i rozwój osobisty. Jeśli jesteś szczęśliwa, przekażesz szczęście swojemu dziecku. Jeśli wiesz, jak dać szczęście, wychowasz swoje dzieci na silne kobiety i silnych mężczyzn.

Warto podjąć ten wysiłek i trud. Proponujemy zastanowić się nad wykorzystaniem poniższych wskazówek.

Poczucie własnej wartości – nauka przez zabawę

Zabawa z przesłaniem to świetny sposób, by nauczyć dzieci wartości i odpowiednich mechanizmów radzenia sobie.

Prosty, a zarazem bardzo skuteczny sposób to zabawa lalkami. Mogą to być pluszaki albo klasyczne ludziki Lego.

• Możesz odgrywać historie: “Koledzy z klasy Karola mówili, że jest głupi i brzydki. Jak byś mu pomógł? Gdybyś był Karolem, co byś myślał? Jak byś zareagował? Czy myślisz, że Karol jest rzeczywiście głupi i brzydki, bo inne dzieci tak mówią?”

Używaj metod wzmocnienia pozytywnego

Umiejętność dyscyplinowania dziecka to sztuka, która nie została opanowana przez wszystkich rodziców. Nigdy nie powinniśmy mówić rzeczy w stylu: “jesteś najgorszym dzieckiem na świecie bo znowu coś zniszczyłeś”, “oblałeś egzamin, bo jesteś beznadziejny z matematyki, Twój brat jest o wiele lepszy”.

• Wzmocnienie pozytywne to pokazywanie dziecku, co zrobiło źle i co może poprawić w przyszłości.
• Używając wzmocnienia pozytywnego nigdy nie powinniśmy wykorzystywać porównań.
• Powinniśmy pomóc budować dziecku pewność siebie: “Wiem, że popełniłeś błąd, ale wierzę w Ciebie i wiem, że następnym razem pójdzie Ci lepiej”.

Unikaj niewiarygodnych komplementów

Powinniśmy uważać na określone słowa, frazy i przymiotniki, które zazwyczaj brzmią pozytywnie, ale gdy chcesz poprawić poczucie własnej wartości dziecka mogą okazać się nieużyteczne.

Wyrażenia takie jak “jesteś najpiękniejszym dzieckiem”, “jesteś najmądrzejszym dzieckiem na świecie” lub chwalenie rysunku dziecka słowami “to piękne” mogą nie mieć znaczenia.

Wzmocnienie pozytywne, które wywiera dobry wpływ na poczucie własnej wartości, musi być szczere, logiczne, wyważone, a przede wszystkim prawdziwe.

• Dlatego też istotne jest dopasowanie komplementów do dziecka i sytuacji, np. “Jesteś odpowiedzialny i kocham Cię za to, kim jesteś; wiem, że osiągniesz każdy cel, bo umiesz wytrwale pracować i chociaż czasem popełniasz błędy, to zawsze będę Cię wspierać”.
• Bądź obiektywna i dbaj o to, by komplementy były użyteczne dla dziecka: “Podoba mi się ten obrazek, ale myślę, że ten kolor byłby lepszy. Jak myślisz?”

Poczucie własnej wartości – nauka przez samodzielność i odpowiedzialność

Aby budować poczucie własnej wartości dziecko powinno mieć jasno określone obowiązki, które prowadzą do nauki samodzielności. Dzięki temu będzie odczuwało dumę ze swoich osiągnięć i umiejętności.

Jego samodzielność będzie zawsze zależała od jego umiejętności i od tego, czy pokaże nam, że jest w stanie wywiązywać się z określonych obowiązków. Dziecko samo pokaże nam, że nadszedł właściwy czas. Dlatego też rodzice muszą być mądrymi opiekunami i przewodnikami, którzy wiedzą kiedy i w jaki sposób dać dziecku skrzydła, a jednocześnie wzmocnić jego korzenie.