Nauczyć dziecko odpowiedzialności - w jaki sposób?

Nauczyć dziecko odpowiedzialności - w jaki sposób?
María Alejandra Castro Arbeláez

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Nauczyć dziecko odpowiedzialności to poważne zadanie każdego rodzica. Czy Ty również chciałbyś osiągnąć ten cel? W dzisiejszym artykule podamy Ci trzy praktyczne wskazówki, które są niezbędne do prawidłowego procesu wychowania.

Oczywiście, w każdym domu panują inne zasady i wszczepia się dzieciom zasady dobrego wychowania. Dużo zależy od wartości wyznawanych przez poszczególnych członków rodziny. Nasze wskazówki odnośnie tego jak nauczyć dziecko odpowiedzialności są jednak uniwersalne i można je zastosować w każdej sytuacji.

Mamy nadzieję, że uznasz ten artykuł za użyteczny i dzięki niemu zdołasz wychować swoje dziecko na odpowiedzialnego człowieka. Praca ta jest wprawdzie wymagająca, ale przynosi piękne rezultaty.

Aby nauczyć dziecko odpowiedzialności, powierzaj mu prace domowe

Prace domowe powinny być porozdzielane między wszystkich członków rodziny, od najmłodszych aż po najstarszych. Aby nauczyć dziecko odpowiedzialności, musisz od najmłodszych lat wszczepiać mu ten pogląd.

To właśnie dziecko powinno ponosić główną odpowiedzialność za utrzymanie porządku w swoim pokoju i za układanie zabawek na swoje miejsce po zakończeniu zabawy. Nie jest dobrze, kiedy w domu to mama i tato chodzą za dzieckiem układając po nim jego zabawki. W ten sposób nauczą go, że posprząta się po nim każdy bałagan, jaki zrobi.

Mama z córką sprzątają dom

To jednak jeszcze nie wszystko. Aby nauczyć dziecko odpowiedzialności, musisz wytłumaczyć mu, że oprócz jego pokoju będzie musiało sprzątać również inne pomieszczenia w domu. Istnieje bowiem wiele prac domowych, z których korzystają wszyscy domownicy. Jest to między innymi sprzątanie, przygotowywanie posiłków, mycie naczyń, pranie, wynoszenie śmieci i ich segregacja, koszenie trawy…

Praca uszlachetnia. Poprzez pracowanie malec nauczy się odpowiedzialności. Dlatego właśnie gdy tylko dziecko osiągnie odpowiedni wiek, naucz je, że trzeba pomagać w domu. W jaki sposób możesz to zrobić?

Powiedzmy, że Twoje dziecko ma roczek. Może na przykład przenieść swoje ubranka z łóżka do szafy. Może pociągnąć pusty kosz na brudną bieliznę z powrotem do łazienki czy do pralni bądź gdziekolwiek indziej go kładziesz. Możesz też poprosić maluszka, żeby pomógł Ci przenieść zakupy z samochodu do domu: daj mu do przeniesienia paczkę herbaty, kubek jogurtu, bułki, cokolwiek…

Od momentu, gdy tylko dziecko zaczyna chodzić, naucz je uczestniczyć w pracach domowych. Dzięki temu obowiązki nie zaskoczą go w starszym wieku.

Naucz dziecko troszczyć się o innych

Mając 2, 3 czy 4 latka, dziecko może już nauczyć się troszczyć o innych i pomagać im, gdy tylko jest to konieczne. Dzięki temu nauczysz je również brania odpowiedzialności za pomaganie innym. Największą odpowiedzialnością dziecka jest uczyć się każdego dnia czegoś nowego. Możesz jednak zacząć uczyć dziecko, że otaczający je ludzie potrzebują jego pomocy zupełnie tak samo, jak ono potrzebuje ich.

Jeżeli mamę boli głowa i kładzie się ona do łóżka, dziecko można poprosić, żeby pogłaskało ją po głowie, dzięki czemu zmniejszy się ból. Można też nauczyć malucha, żeby na chwilę położył się koło mamy i dotrzymał jej towarzystwa.

Uczenie dziecka kochania drugich zawiera również zwracanie uwagi na ich stan fizyczny oraz emocjonalny. To ważne, żeby dziecko nie zawsze było centrum życia rodzinnego i pępkiem świata znajdującym się w punkcie skupienia największej uwagi. Musi się ono nauczyć, że inni członkowie rodziny również są istotami cennymi, ważnymi i zasługującymi na uwagę.

Nagradzaj za dobre zachowanie

Mama czyta dziecku

Ostatnim z czynników, które ułatwią Ci osiągnięcie celu, jakim jest nauczyć dziecko odpowiedzialności jest nagradzanie go za dobre zachowanie. Bardzo pomaga to wzmacniać pozytywne zachowanie dziecka.

Pamiętaj, że mówiąc o nagradzaniu nie mamy na myśli roweru, tabletów, telefonu komórkowego, wycieczki czy innej nagrody materialnej, jaką możesz wręczyć najmłodszemu członkowi rodziny. Mamy na myśli nagradzanie poprzez pochwały, okazywanie czułości i wzmacnianie jego poczucia własnej wartości.

Dziecko, które z własnej inicjatywy wykazuje odpowiedzialność w stosunku do siebie i do innych, zasługuje na pochwałę od otaczających je dorosłych. Należy podkreślać pozytywne aspekty jego zachowania.

Oczywiście również i w tym należy zachować równowagę, ponieważ istnieje znaczna różnica między dzieckiem docenianym a rozpuszczonym.

Jeżeli na przykład oprócz swoich normalnych obowiązków (odrobienie zadań domowych, wyniesienie śmieci, posprzątanie swojego pokoju), dziecko wykazało dodatkową inicjatywę i pomogła mamie nakryć do stołu a tacie skosić ogród, jak najbardziej zasługuje na pochwałę:

“Ależ odpowiedzialne dziecko! Zobacz, jak dojrzewasz! Bardzo dobrze, dobry chłopak! Dziękuję…” Są to jak najbardziej stosowne sposoby okazywania wdzięczności za wysiłki dziecka. Dzięki temu poczuje się ono docenione a do tego będzie chciało jeszcze częściej zachowywać się w taki sposób w stosunku do swoich rodziców. Będzie wiedziało, że to, co robi, spotyka się z docenieniem i że inni to zauważają.

Pamiętaj, że dzieci lubią być użyteczne i otrzymywać nagrodę w postaci pocałunku, pogłaskania, przytulenia… Cenią sobie słowa doceniania ze strony mamy, taty czy innego dorosłego. Rób to jak najczęściej a zobaczysz pozytywne rezultaty.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.