Znęcanie - 5 najpowszechniejszych rodzajów

Znęcanie - 5 najpowszechniejszych rodzajów
María Alejandra Castro Arbeláez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2018

Niestety znęcanie jest problemem występującym w wielu szkołach na całym świecie. Może przybierać wiele różnych form: znęcanie fizyczne i psychologiczne to tylko dwa przykłady. W tym artykule omówimy pięć najpowszechniejszych rodzajów nękania wśród dzieci.

Jeśli zauważysz dziwne zachowanie u dziecka, może to odzwierciedlać głębokie problemy, które wymagają Twojej uwagi. Znęcanie jest jednym z tych problemów.

Będziesz musiała wyostrzyć swój instynkt macierzyński, aby to zauważyć. Niektóre rodzaje nękania nie pozostawiają śladów na skórze, lecz na umyśle.

Znęcanie: 5 form, jakie może przybierać

1. Znęcanie fizyczne

Jest to jeden z rodzajów nękania, który jest nieco łatwiejszy do wykrycia. Dziecko może mieć ślady lub zranienia na skórze, które zdradzają jakiegoś rodzaju nadużycia.

Obejmuje to popychanie, uderzanie, a nawet sytuacje, w których uczestniczy jeden lub więcej agresorów.

W niektórych przypadkach przemoc fizyczna może pójść dalej: może nawet doprowadzić do kradzieży lub zniszczenia mienia po to, by zaszkodzić dziecku. Dzieci często są nękane w ten sposób w miejscach publicznych, co dodatkowo zwiększa obrażenia psychiczne ofiary.

Dorośli odpowiedzialni za dziecko, muszą wkroczyć, aby poradzić sobie z tego rodzaju znęcaniem. Powinni zaangażować agresorów w dialog, aby zrozumieli, że przemoc fizyczna nie jest rozwiązaniem żadnego problemu.

Jeśli sytuacja pozostaje bez zmian, agresor powinien zostać ukarany.

2. Znęcanie psychiczne

Tego typu nękanie jest trudniejsze do zidentyfikowania. Występuje zarówno u chłopców, jak i dziewcząt. Ofiary tego rodzaju przemocy zwykle ukrywają pojawiające się u nich negatywne uczucia.

Żarty, drwiny i bolesne słowa mogą prowadzić do powstania traumy i kompleksów.

Znęcanie może opierać się na fizycznych różnicach, takich jak waga, wzrost, pochodzenie etniczne, religia, a nawet status społeczno-ekonomiczny.

Znęcanie - zastraszona dziewczynka

Dorośli muszą być czujni, by wykryć tego typu zastraszanie. Słowa mogą czasami zranić bardziej niż ciosy. Tego rodzaju znęcanie nie powinno być dozwolone w żadnych okolicznościach.

3. Wirtualne znęcanie

Cybernetyczne znęcanie się jest jednym z najnowszych sposobów na nękanie. Polega na wyrządzaniu krzywdy i naruszaniu prywatności danej osoby za pomocą środków wirtualnego przekazu.

Może nastąpić za pośrednictwem mediów, takich jak serwisy społecznościowe lub komunikatory internetowe.

Tego typu zastraszanie polega na ciągłym nękaniu ofiary. Może również obejmować rozpowszechnianie fałszywych pogłosek lub ujawnienie prywatnych materiałów, które mogą poważnie wpłynąć na życie społeczne ofiary.

Powszechną i okrutną metodą cyberprzemocy jest tworzenie list lub rankingów. Listy te mają na celu „uszeregowanie” dzieci według ich urody, charyzmy lub innych cech.

Oprócz szerzenia uprzedzeń i skupianiu uwagi na wyglądzie zewnętrznym ta praktyka może nieść katastrofalne skutki dla dzieci, które znajdują się na końcu takich rankingów.

W celu wyeliminowania tego rodzaju zachowań od samego początku niezbędna jest edukacja. Dzieci muszą nauczyć się, jak korzystać z technologii w sposób odpowiedzialny, nie krzywdząc innych.

Ponadto rodzice powinni zachować trochę kontroli nad tym, co robią ich dzieci w internecie.

Obecnie dostępnych jest wiele aplikacji, które pomagają rodzicom ograniczać dzieciom dostęp do wirtualnych miejsc, w których nie powinny przebywać bez niczyjej opieki.

Znęcanie fizyczne to jeden z rodzajów nękania, który jest nieco łatwiejszy do wykrycia. Dziecko może mieć ślady lub zranienia na skórze, które zdradzają jakiegoś rodzaju nadużycia.

4. Znęcanie społeczne

Tego typu zastraszanie jest powiązane ze stosunkami społecznymi. Ofiara nękania jest często pomijana podczas różnego rodzaju wydarzeń i działań społecznych. Jest po prostu ignorowana i nie jest uwzględniana we wspólnych działaniach.

Może się to zdarzyć w grupie przyjaciół, w drużynach piłkarskich, w grupach tanecznych lub przy każdym rodzaju aktywności. Zdarza się również na przyjęciach urodzinowych.

Nękanie społeczne może występować w połączeniu z innymi rodzajami nękania, takimi jak znęcanie wirtualne. Publikacja zdjęć lub filmów wideo, na których dziecko jest odsunięte z grupy, może sprawić, że ofiara poczuje się źle.

Aby dostrzec tego typu nękanie, rodzice powinni uważnie obserwować zachowanie dziecka i być wyczulonym na nagłe zmiany nastroju.

Ofiara może odmówić udziału w zajęciach grupowych lub nie chcieć powiedzieć, co robiła danego dnia w szkole ze swoimi przyjaciółmi.

Aby zapobiegać nękaniu i wykluczeniu społecznemu, dzieci muszą nauczyć się, jak ważna jest tolerancja. Powinny szanować różnice, wspierać się nawzajem i zachęcać do wspólnego działania.

Tolerancja jest podstawową wartością, która powinna być promowana nie tylko w szkole. Edukacja powinna rozpocząć się w domu, a rodzice powinni być odpowiedzialni za jej praktykę.

Znęcanie społeczne

5. Molestowanie seksualne

Chociaż tego typu nękanie częściej występuje w okresie dojrzewania, może wystąpić także wcześniej. Może przejawiać się w drobnych, na pozór nieistotnych gestach.

Do molestowania seksualnego wliczają się umyślne odwołania do intymnych części ciała danej osoby oraz do jej seksualności lub zmuszanie jej do pocałowania kogoś, kogo nie chce.

Może się również objawiać poprzez nieprzyzwoite komentarze lub narażenie na materiały pornograficzne.

Jest to bardzo delikatny temat, a zapobieganie mu należy do rodziców i nauczycieli. Najlepszym narzędziem jest wczesna i skuteczna edukacja seksualna.

Nauczyciele i rodzice muszą być świadomi dwóch rzeczy. Po pierwsze, takie zachowania mogą wpływać na emocjonalne relacje ofiary w długoterminowej perspektywie. Może to powodować długotrwały brak zaufania wobec innych.

Po drugie, zachowanie agresora w przypadku dzieci niekoniecznie czyni z niego przestępcę seksualnego. Dziecko czasami może postrzegać to jako zabawę i może nie rozumieć prawdziwych konsekwencji swoich działań.

Uwagi końcowe

Dzieciństwo i lata szkolne to piękne etapy, które definiują rozwój osoby.

Ważne jest, aby zarówno rodzice, jak i nauczyciele bezpiecznie prowadzili dzieci przez te etapy. Najważniejsze zadanie polega na tym, by uczyć dzieci, co jest dobre, a co złe.

W wielu przypadkach działania agresorów nie wynikają ze złych intencji czy agresji. Przyczyną ich złego zachowania mogą być też głębokie problemy psychologiczne.

Jeśli tak jest, agresor również może być ofiarą. Dlatego ważne jest, aby rodzice i nauczyciele zachowali uwagę na wszystkich płaszczyznach. Tylko dzięki temu można skutecznie zapobiegać rozmaitym formom nękania wśród dzieci.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Smokowski, P. R., & Kopasz, K. H. (2005). Bullying in School: An Overview of Types, Effects, Family Characteristics, and Intervention Strategies. Children & Schools. https://doi.org/10.1093/cs/27.2.101
  • Wang, J., Iannotti, R. J., & Nansel, T. R. (2009). School Bullying Among Adolescents in the United States: Physical, Verbal, Relational, and Cyber. Journal of Adolescent Health. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2009.03.021
  • Fekkes, M., Pijpers, F. I. M., & Verloove-Vanhorick, S. P. (2005). Bullying: Who does what, when and where? Involvement of children, teachers and parents in bullying behavior. Health Education Research. https://doi.org/10.1093/her/cyg100

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.