Rozwój mózgu dziecka – najważniejsza jest miłość

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 18 sierpnia, 2018

Rozwój mózgu dziecka jest najszybszy między narodzinami a 6. rokiem życia. Nie tylko zachodzą wtedy liczne zmiany chemiczne, ale i tworzą się nowe połączenia, bo mózg dziecka rośnie i tworzy nowe skojarzenia.

Należy pamiętać, że podstawy inteligencji emocjonalnej tworzą się w ciągu kilku pierwszych lat życia. Tym samym rozwój mózgu dziecka staje się jeszcze bardziej istotny.

Sposób, w jaki zachowujesz się w stosunku do dziecka i jak je wychowujesz stanowi klucz do jego rozwoju. Okazując mu czułość i pomagając dorastać sprawiasz, że wyrośnie na zdrowego emocjonalnie i silnego dorosłego.

Nie ma wątpliwości, że spełnianie potrzeb dziecka jest trudne. Aby nam się to udało, musisz zrozumieć, jak działa mózg dziecka.

Im więcej masz informacji, tym lepiej będziesz przygotowana na różne wydarzenia. Będziesz również wiedziała, jak je wykorzystać w praktyce. Poniżej znajdziesz podstawowe informacje, które pomogą Ci wspierać dziecko w potrzebie.

Jak przebiega rozwój mózgu dziecka?

Mózg rozwija się od środka na zewnątrz i z tyłu do przodu

Wydaje się to dziwne, ale tak jest w rzeczywistości. Jak dobrze wiemy mózg noworodka jest bardzo niedojrzały.

Należy pomóc mu rozkwitnąć, tak jak kwiatom, aby mógł stopniowo osiągnąć dojrzałość, a tym samym rozwinąć swój maksymalny potencjał.

Na etapie poporodowym mózg człowieka musi ukończyć układanie struktur. Tworzy powiązania i obszary, w których zachodzą podstawowe procesy informacyjne, takie jak:

• Komunikacja
• Ruch
• Koordynacja
• Rozwiązywanie problemów

Do momentu ukończenia 3. roku życia mózg dziecka posiada dwa razy więcej synaps niż mózg dorosłego. Dlatego poprawna stymulacja dziecka w jego pierwszych latach życia jest tak istotna.

Od narodzin do 3. roku życia mózg dziecka przechodzi niesamowitą liczbę zmian. Połączenia nerwowe nazywane synapsami rozwijają się stopniowo. To coś, co już nigdy nie zdarzy się po 3. roku życia.

Aby ten proces przebiegał bezproblemowo, dziecko musi otrzymywać od osób, które je otaczają, ogromną dozę czułości.

Od środka na zewnątrz i z tyłu do przodu

Mózg człowieka składa się z kilku części, między innymi tej, w której rdzeń kręgowy łączy się z górną częścią mózgu. Dzięki temu połączeniu u ludzi występują refleksy i procesy bezwarunkowe, takie jak oddychanie i bicie serca.

Noworodki również posiadają tą strukturę, ale w ich przypadku nie jest jeszcze do końca rozwinięta.

• Za pniem mózgu i pod górną częścią mózgu znajduje się móżdżek. Bierze on udział w wielu procesach, takich jak równowaga i koordynacja. Móżdżek rozwija się powoli, ale nieprzerwanie.
• Dziecko będzie dojrzewało dzień po dniu, póki rozwój nie dotrze do przednich części mózgu. To właśnie w nich znajdują się takie struktury jak kora mózgu i kora nowa. Biorą udział w wyższych procesach mózgowych, takich jak zapamiętywanie, uczenie się, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie problemów i planowanie.

To właśnie w środku mózgu dzieje się prawdziwa magia. To tu znajduje się niesamowity kompas, który steruje emocjami każdego z nas. Pierwotne struktury takie jak układ limbiczny, ciało migdałowate i hipokamp regulują zachowanie dziecka.

Stymulowanie synaps

Nasze geny pozwalają mózgowi działać bazując na doświadczeniach, które otrzymuje z otaczającego go środowiska.

Jeśli doświadczenia te są pozytywne, stymulujące i pełne czułości, to aktywność neuronów wzrasta i walczy z potencjalnymi zagrożeniami, jak na przykład strach i stres.

• Powtarzające się i stałe interakcje ze środowiskiem to zewnętrzne kanały, które dają wewnętrzną siłę dzięki tworzeniu synaps.
• Dlatego też należy pamiętać, że aby mózg dziecka był w stanie wytworzyć pozytywne połączenia, musisz utrzymywać taką samą postawę rodzicielską (styl wychowania).
• Przykładowo: nieskuteczne będzie uspakajanie 6-miesięcznego dziecka, jeśli za jakiś czas przestaniesz to robić, bo stwierdzisz, że nadszedł czas, by “dorosło”.

Do ukończenia 3. roku życia dziecko nie jest w stanie wytworzyć regularnego schematu snu ani nie rozwinie procesów neurologicznych, które pozwolą mu czuć się bezpiecznie w nocy. Dlatego potrzebuje Twojej bliskości.

Rozwój mózgu dziecka – kluczowe etapy

3-6 miesięcy: W trakcie drugiego trymestru wokół aksonów niektórych neuronów zaczyna pojawiać się otoczka mielinowa. Ten proces nazywa się mielinizacją i trwa do dojrzałości. Umożliwia dziecku szybkie przetwarzanie informacji.

6-9 miesięcy: Kora mózgowa zaczyna się rozwijać i zyskuje potencjał. Dziecko zaczyna częściej wchodzić w interakcje z innymi.

Pierwszy rok: Mózg powiększa się trzykrotnie, rozwija się płat czołowy i skroniowy, a dziecko zaczyna poruszać się z większą pewnością siebie. Zaczyna wykazywać duże zainteresowanie komunikacją.

2 lata: Najintensywniejsze zmiany zachodzą w obszarach mózgu związanych z mową.

3 lata: To magiczne lata. Gęstość synaps w korze przedczołowej osiąga maksymalne nasycenie. Dziecko posiada trzy razy tyle połączeń neuronalnych, co dorosły. Interesuje je tylko nauka, interakcje i odkrywanie świata przy pomocy własnych rąk.

Jeśli będziesz pomagać dziecku iść tą drogą zapewniając mu dużo miłości i szacunku, z pewnością wyrośnie na silnego emocjonalne dorosłego.